Een verhaal dat bijblijft

Het eiland Malaga ligt aan de monding van de New Meadows River in Casco Bay, Maine in de Verenigde Staten. Hier leefde een interraciale gemeenschap van vissers totdat de regering van Maine de bewoners in 1911 met geweld verdreven. Er gaan verschillende theorieën over het ontstaan van de kolonie. De meest aanneembare is dat een groot deel van de kolonisten afstammelingen waren van Benjamin Darling, een vrijgemaakte slaaf die zich in de buurt van Harbor Island vestigde.
In deze geschiedenis zag schrijver en muzikant Paul Harding (1967) de basis voor zijn nieuwe roman ‘Dit andere paradijs’, dat niet de geschiedenis van Malaga en Darlings verteld, maar het verhaal van de fictieve familie Honey die op Apple Island leeft.
De roman is opgedeeld in vier delen, waarin op chronologische wijze de gehele geschiedenis, van de kennismaking met de bevolking, die na een hevige orkaan met slechts een aantal overblijven tot aan de allesverwoestende brand, die het eiland in de as legt. De groep bewoners van het eiland bestond uit een twintigtal die in harmonie leefden met de natuur, maar voornamelijk met elkaar. Ondanks dat ze werden geteisterd door extreme armoede, ‘ze overleefden op kost van mist en wind’, bleef de sfeer onderling optimaal. Je zou ook kunnen zeggen dat het vertrouwen in elkaar juist zo groot was, daar het een ieder vanwege zijn huidskleur was verboden om van het eiland af te gaan. En daarom schuren de soms sprookjesachtige beschrijvingen met de rauwe werkelijkheid en is het een zeer eenzijdig beeld dat de schrijver hier schetst. Harding heeft een paradijs willen creëren, maar een paradijs is iets waarin men dient te geloven en hier heeft hij de lezer een klein beetje in onderschat. Zelfs wanneer hij veelvuldig teksten uit de bijbel citeert, laat de lezer zich niet om de tuin leiden. Men is benieuwd naar de onderlinge verhoudingen en de eventuele conflicten die daaruit kunnen voortkomen, maar Harding geeft weinig tot niets prijs van de binnenwereld van de personages. Een gemiste kans die door zijn keuze voor een alleswetende verteller, teniet wordt gedaan. Toch waren er diverse personages die deze diepgang wel verdienden. Bijvoorbeeld de gepensioneerde Matthew Diamond, die van het vaste land werd gezonden vanuit het Seminarie voor Theologie en Missie, om de kinderen onderwijs bij te brengen of de jonge Ethan, een getalenteerde tekenaar die gefascineerd is door stillevens en dode dieren, die sterk doet denken aan de 19e-eewse zwarte schilder Charles Ethan Porter (1847-1923) en die als enige van de gemeenschap wel naar het vaste land mag afreizen, daar men aan hem niet kan afzien dat hij van een zwarte oma afstamt. Zijn indrukken van het vaste land blijven echter onvermeld. Harding heeft zich vergrepen aan het neerzetten van een situatie als blijk van medeleven met de bevolking, waarbij hij vaak lange, wollige zinnen gebruikt als: ‘De bloemen gaven hun verflauwende geuren af, als in harmonie met het laatste licht in de wolken,’ die eerder tegenstaan dan dat ze het verhaal verrijken.

Harding, die Engelse literatuur studeerde en zelf schrijven doceert aan de Stony Brook University, werd eerder beloond met de Puliter Prijs voor zijn boek ‘Kwikzilver,’ dat tevens werd vertaald door Jan Fastenau, en werd met ‘Dit andere paradijs,’ genomineerd voor de Man Booker Prize.
Een verhaal dat je bijblijft al is het zonder hoogstaande literatuur.