Korte verhalen als volvette chocolade bonbons

De Nederlandse schrijfster Hedda Martens (geb. 1947) maakte haar debuut in 1977 in het tijdschrift Revisor met het verhaal “Sjibbolet”. In de jaren daarna is ze verhalen blijven schrijven en publiceren. Ook heeft ze een paar romans geschreven. Ze is geen veelschrijver. In 2022 verscheen de verhalenbundel “Bij wijze van leven”. Deze bundel kreeg de J.M.A. Biesheuvelprijs voor de beste verhalenbundel van 2022. In de bundel staan in totaal 69 korte verhalen variërend in lengte tussen een halve bladzijde en maximaal 5 en halve bladzijde. De kwaliteit van al deze verhalen is constant hoog, er is geen verhaal dat een ‘misser’ is.

Het is ondoenlijk om alle 69 verhalen een voor een te bespreken. Er zijn wel een aantal ‘rode draden’ die door de meeste verhalen lopen. In de meeste verhalen zijn de hoofdpersonages mensen ongeveer op de helft van hun leven; empty nesters, eerste echtscheiding achter de rug en tweede die er aan zit te komen, partner ongeneeslijk ziek of onlangs overleden, eerste kleinkinderen, veel meer kans op promotie in carrière zit er niet in, en zo meer. Kortom mensen ergens tussen de vijfenveertig en vijfenzestig. Er wordt al eens achterom gekeken; had mijn leven anders, misschien wel beter, kunnen verlopen? Er wordt nog vooruit gekeken; wat hebben de komende jaren mij nog te bieden? Dit opmaken van de balans van het leven gebeurt bij Martens op een terloopse indirecte manier. De verhalen gaan er aan de oppervlakte niet echt over, maar op de achtergrond is dit het ‘echte’ verhaal dat Martens keer op keer gedeeltelijk vertelt.

Doordat de verhalen zo kort zijn, vertelt Martens iedere keer een stuk(je) van het ‘echte’ verhaal, waardoor je als lezer achterblijft met de vraag: en hou nu verder? Als lezer word je keer op keer midden in een ‘geschiedenis’ gelanceerd en zit je direct in het verhaal. Heel knap hoe Martens er iedere keer weer in slaagt om je als lezer na een paar zinnen het verhaal in te zuigen om je dan na een aantal pagina’s met evenveel vragen als antwoorden achter te laten. Dit nodigt niet uit om veel verhalen, ook al zijn ze lekker kort, achter elkaar te lezen. Dat is goed, zo kan je als lezer lang genieten van de bundel “Bij wijze van leven”. De verhalen zijn als volvette chocolade bonbons, gulzigheid wordt afgestraft, het is de uitdaging voor de lezer (en bonbon eter) om in gepaste doses te genieten van de korte verhalen van Hedda Martens in “Bij wijze van leven”.