Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Ellendig mooie roman

Cies 12 oktober 2023
“Een nagelaten bekentenis” (1894) van Marcellus Emants (1848 – 1923) is in de loop der jaren uitgegroeid tot één van de naturalistische klassiekers in de Nederlandstalige literatuur. In 1894 was de literaire kritiek complimenteus en vol bewondering over hoe Emants de bekentenis van Willem Termeer heeft geschreven. Over de inhoud waren niet alle recensenten allemaal tevreden. Vanaf de beroemde openingszin ‘Mijn vrouw is dood en al begraven’ lezen we het relaas van Termeer hoe hij er toe is gekomen om zijn vrouw te vermoorden. In een niets en niemand ontziende (zelf-)analyse geeft de zelfverklaarde degeneré Termeer aan dat de moord van zijn vrouw onvermijdelijk was. Het is de uitkomst van de naturalistische driehoek: zijn aangeboren karakter, het sociale milieu waarin hij leeft en zijn vrouw leefde, en de omstandigheden. Dit inhoudelijk aspect hoe fraai geschreven geen een groot deel van de recensenten een paar stappen te ver in 1894.

De 35 jaar oude ik-verteller Willem Termeer neemt ons mee terug naar zijn kindertijd om vandaar uit stap voor stap tot het nu te komen. Termeer die zelf meer dan eens aangeeft een notoire leugenaar te zijn en ook dat hij sommige gebeurtenissen misschien ook wel niet meer zo heel goed herinnert brengt hierdoor de lezer aan het twijfelen. Klopt het allemaal wel wat Termeer opschrijft? Lezen we wel een zeer diepgaande zelfanalyse of hebben we te maken met een fantast? En wat is waar én wat is leugen, falend geheugen en fantasie? Daar komen we nooit achter.

Leugenachtig en vergeetachtig, wat Termeer ook nog eens heel subtiel doet, is meer en meer in de loop van zijn verhaal impliciet nog verder onze zekerheden en vanzelfsprekendheden ter discussie te stellen. Wat is normaal? Wat is abnormaal? Waar is de grens tussen die twee? En hoe of wie bepaalt die grens? Vragen waarop Termeer geen antwoord geeft, maar waar hij wel aan de lezer duidelijk wil maken dat die grenzen helemaal niet zo duidelijk zijn. Of is het dan niet abnormaal dat twee mensen die ongelukkig met elkaar getrouwd zijn met elkaar toch niet mogen scheiden? Om maar een van die vele vragen die Termeer stelt te noemen.

Het zijn de vele impliciete vragen en de grote twijfels over de betrouwbaarheid van Termeer die er voor zorgen dat je als lezer in het verhaal wordt gezogen en door blijft lezen op zoek naar antwoorden en zekerheden om aan het eind net als Termeer vertwijfeld achter te blijven. De titel is dan wel “Een nagelaten bekentenis”, maar noch Termeer noch wij als lezer weten aan het einde wat exact de redenen zijn waarom hij zijn vrouw heeft vermoord. Heeft hij haar eigenlijk wel vermoord? Of is dat ook weer een van die vele leugens, fantasieën en tekort schietende herinneringen van Termeer. Termeer is een ellendige onsympathieke kerel en Emants is er op perfecte wijze in geslaagd om er voor te zorgen dat desondanks Termeer ons niet onverschillig laat.
2

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Cies

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.