Lezersrecensie
Een beste Haagsche roman
“Inwijding” uit 1901 van Marcellus Emants (1848 – 1923) is veel minder bekend en wordt veel minder gelezen dan zijn roman “Een nagelaten bekentenis” uit 1894. Dat is jammer, want “Inwijding” doet niet onder voor “Een nagelaten bekentenis”. “Inwijding” is zelfs iets toegankelijker, omdat het verhaal chronologisch wordt verteld en de duidelijke wisselwerking tussen de ‘erlebte rede’ van het vertellend hoofdpersonage Theodoor en de vertelinstantie (Emants’ pessimistische/realistische levensfilosofie) waardoor “Inwijding” modern, hedendaagser aanvoelt. Afhankelijk van welke editie je leest kan het wel even wennen zijn aan de ongebruikelijke (ook in die tijd) spelling die Emants hanteert. Na een bladzijde of tien was ik er aan gewend. Het centrale thema in “Inwijding” is de persoonlijke strijd tussen heersende maatschappelijke conventies en individuele onafhankelijkheid.
De roman begint met een huiselijk diner ter ere van de beëdiging van Theodoor van Onderwaarden als advocaat. De familie van Onderwaarden hoort tot de betere Haagsche families. Hij woont nog in bij zijn moeder (zijn vader is een aantal jaren overleden) en hij heeft nog een oudere en een jongere zus. Alle drie de kinderen zijn in de huwbare leeftijd. De titel “Inwijding” verwijst dan ook naar de inwijding die Theodoor in de roman doormaakt in zowel de wereld van de liefde en huwelijk als in de maatschappelijke wereld van het opbouwen van een loopbaan als jurist. Deze twee inwijdingen verlopen met horten en stoten en dat komt vooral doordat Theodoor zich niet altijd wil en kan houden aan de maatschappelijke conventies en de hypocrisie die deze maatschappelijke conventies in stand houden. In dat opzicht had de roman ook “Desillusie” als titel kunnen hebben.
Emants hangt het verhaal op aan de relatie van Theodoor met zijn maintenee Tonia. Met deze relatie kiest Theodoor voor de liefde en tegen de conventies van het ‘burgerlijk’ huwelijk. Emants spiegelt de keuze van Theodoor heel fraai aan de conventionele keuzes van zijn twee zussen op de huwelijksmarkt en laat zien dat houden aan de conventies zeker geen garantie is op een gelukkig en liefdevol leven. Uiteindelijk zwicht Theodoor voor de maatschappelijke conventies en conformeert hij zich aan ‘zoals het hoort’ voor een (jonge) man uit zijn sociale klasse die een maatschappelijke carrière ambieert.
Als lezer zie je het vanaf de eerste pagina’s al aankomen dat Theodoor zich uiteindelijk zal conformeren aan de sociale conventies van zijn tijd. Maar net als bij “Een nagelaten bekentenis” is het bij “Inwijding” geen enkel probleem dat je al weet hoe het afloopt, daarvoor maakt Emants de weg daarnaartoe intrigerend en boeiend genoeg. Emants laat ook in “Inwijding” zien dat hij beter dan wie dan ook in staat is om het wel en wee in de betere Haagsche kringen tijdens het ‘fin de siècle’ in nog altijd goed leesbare literatuur te vatten.
De roman begint met een huiselijk diner ter ere van de beëdiging van Theodoor van Onderwaarden als advocaat. De familie van Onderwaarden hoort tot de betere Haagsche families. Hij woont nog in bij zijn moeder (zijn vader is een aantal jaren overleden) en hij heeft nog een oudere en een jongere zus. Alle drie de kinderen zijn in de huwbare leeftijd. De titel “Inwijding” verwijst dan ook naar de inwijding die Theodoor in de roman doormaakt in zowel de wereld van de liefde en huwelijk als in de maatschappelijke wereld van het opbouwen van een loopbaan als jurist. Deze twee inwijdingen verlopen met horten en stoten en dat komt vooral doordat Theodoor zich niet altijd wil en kan houden aan de maatschappelijke conventies en de hypocrisie die deze maatschappelijke conventies in stand houden. In dat opzicht had de roman ook “Desillusie” als titel kunnen hebben.
Emants hangt het verhaal op aan de relatie van Theodoor met zijn maintenee Tonia. Met deze relatie kiest Theodoor voor de liefde en tegen de conventies van het ‘burgerlijk’ huwelijk. Emants spiegelt de keuze van Theodoor heel fraai aan de conventionele keuzes van zijn twee zussen op de huwelijksmarkt en laat zien dat houden aan de conventies zeker geen garantie is op een gelukkig en liefdevol leven. Uiteindelijk zwicht Theodoor voor de maatschappelijke conventies en conformeert hij zich aan ‘zoals het hoort’ voor een (jonge) man uit zijn sociale klasse die een maatschappelijke carrière ambieert.
Als lezer zie je het vanaf de eerste pagina’s al aankomen dat Theodoor zich uiteindelijk zal conformeren aan de sociale conventies van zijn tijd. Maar net als bij “Een nagelaten bekentenis” is het bij “Inwijding” geen enkel probleem dat je al weet hoe het afloopt, daarvoor maakt Emants de weg daarnaartoe intrigerend en boeiend genoeg. Emants laat ook in “Inwijding” zien dat hij beter dan wie dan ook in staat is om het wel en wee in de betere Haagsche kringen tijdens het ‘fin de siècle’ in nog altijd goed leesbare literatuur te vatten.
1
Reageer op deze recensie