Belle da Costa Greene, een boegbeeld voor vrouwen

In The Personal Librarian, een New York Times bestseller, vertellen de schrijvers Marie Benedict en Victoria Christopher Murray levendig, meeslepend en heel dicht op de huid het op ware feiten en gebeurtenissen gebaseerde, geromantiseerde levensverhaal van Belle da Costa Greene (26 november 1879, Washington DC, USA – 10 mei 1950, New York City, USA).
Aan het begin van het boek heet zij nog Belle Marion Greener. Zij is de vierde van de vijf, nog levende, kinderen van muziekdocent Genevieve Fleet Greener en advocaat en gelijkheidsactivist Richard Greener, beiden van Afrikaans-Amerikaanse afkomst, maar licht van huidskleur.

Op uitzonderlijke wijze maakt Belle in de eerste helft van de twintigste eeuw als vrouw naam in de door mannen gedomineerde kunst- en antiekwereld in de VS en West-Europa en bouwt een succesvolle carrière op.

Vanaf 1905 wordt zij door haar uitmuntende kennis over kunst, artefacten en manuscripten de persoonlijk bibliothecaresse van de bankier en industrieel John Pierpont Morgan (1837-1913). De naam en faam van haar werkgever en de missie die zij in zijn opdracht met zijn geld vervult, namelijk de Morgan Library van een exquise collectie voorzien, opent deuren die anders voor haar gesloten zouden zijn gebleven.
Alleen moet zij wel haar ware identiteit en afkomst verhullen; zij moet zich voordoen als witte vrouw van Portugese afkomst. Dit zet haar leven, persoonlijk en beroepsmatig, regelmatig onder druk.

Een vlot geschreven, prettig leesbaar en lezenswaardig boek over een historisch belangwekkende vrouw, toegankelijk voor een breed publiek, mits de lezer de Engelse taal eigen is, want er is nog geen Nederlandse vertaling op de markt.
Wel komen er regelmatig woorden in voor die enig opzoekwerk of een toelichting vereisen, zoals “incunabels” (incunabel of wiegendruk is een boek of geschrift dat gezet is met losse letters en gedrukt vóór 1 januari 1501 in Europa) maar dat draagt bij aan het educatieve karakter van het boek.

De schrijvers nemen de lezer mee in de wereld van Belle Marion Greener, alias Belle de Costa Greene, de hogere kringen waarin zij zich voor haar werk beweegt, de reizen die zij maakt. De lezer proeft de sfeer van de tijd waarin ze leeft, de eerste helft van de twintigste eeuw, de tijd waarin niet alleen de Afrikaans-Amerikaanse bevolking in de VS, maar ook de vrouwen wereldwijd voor gelijkheid en hun rechten strijden. Een turbulente tijd waarin racisme, fascisme, antisemitisme hoogtij vieren, het grote geld het voor het zeggen heeft, financiële crisissen heersen en wereldoorlogen worden gevoerd. En hoe dit de persoonlijke relatie tussen Belle en haar werkgever bepaalt.

De moed die Belle aan de dag legt en hoe zij zich presenteert, manifesteert en handhaaft in de “witte” wereld waarin zij terechtkomt, is bewonderenswaardig. Ambitieus, doelgericht en volhardend, met haar passie voor kunst, artefacten en manuscripten als leidraad, en haar toewijding aan Pierpont en zijn missie: het realiseren van een voor publiek toegankelijk(e) bibliotheek, museum en onderzoeksinstituut, wordt zij een boegbeeld voor vrouwen.