Moeilijk, maar uiteindelijk ontroerend mooi

Thomas Hertog was één van Stephen Hawkings laatste nabije medewerkers, en ontwikkelde met hem een theorie over de essentie en het ontstaan van het universum die flink afstand neemt van Hawkings eerdere werk. Of de theorie iets waard is, kan geen leek beoordelen maar het is natuurlijk wel Stephen Hawking, en de theorie, eenmaal ze er komt, lijkt indrukwekkend. Meer dan 300 blz lang vertelt Thomas Hertog hoe hij en Stephen Hawking die theorie ontwikkelden. Hij neemt je mee van relativiteitstheorie over kwantumfysica naar multiversums, Hawkings eigen (oudere) geen-grens-theorie, en snaartheorie. Het is zware kost, maar met wat moeite krijg je echt het gevoel dat je het een beetje begint te begrijpen.
Maar enkele tientallen blz voor het einde begon ik ongeduldig te worden. Die fameuze laatste theorie, die kwam er maar niet. De principes erachter, die wel, maar hoe dat nu zit met dat begin van het universum of het ontstaan van de tijd, dat liet op zich wachten. Ik vreesde dat het bij vage principes zou blijven.
En dan, pakweg 40 blz voor het einde, in het voorlaatste hoofdstuk, gebeurt het. Zoals Poirot doet in het voorlaatste hoofdstuk van een Agatha Christie, begint Hertog op te bouwen en op te bouwen, en ineens zegt hij: "dát heeft het gedaan". En "dát" is van een zonder meer verbluffende genialiteit en schoonheid.

SPOILER :-) : Het universum is een hologram (dat is geen theorie van Hawking zelf, maar hij heeft er blijkbaar aan meegewerkt en bouwt erop voort). Dat wil zeggen dat één dimensie volledig “gecreëerd wordt”, dwz bepaald is door drie andere dimensies – en volgens de theorie van Hawking en Hertog is die ene dimensie de tijd. De tijd is eigenlijk een accumulatie van informatie binnen de andere dimensies, een netwerk van verstrengelde kwantumdeeltjes die het hele universum overspannen.