Ode aan de neus

Een kleine cultuurgeschiedenis van de (grote) neus is een ode aan ons reukorgaan.
In het proefschrift van Caro Verbeek ‘Ruiken aan de tijd’ richt ze zich op historische geuren. Door het gebruik van geur kunnen hedendaagse kunstenaars en musea hun publiek beter betrekken. Caro Verbeek doceert over reuk en ontwikkelde geurreconstructies van historische gebeurtenissen voor verschillende musea. Je ziet meer wanneer je ruikt.
In het boek komt de reuk ook aan bod op een bescheiden wijze. Proust beschreef het effect van geur op de geest. Hij doopte een madeleinecakeje in de lindebloesemthee en herinneringen uit zijn jeugd borrelden op. Dementerende mensen kunnen met geuren worden geactiveerd.

De ode aan de neus, wie denkt niet gelijk aan het lied van Herman van Veen:
De neus, o erfdeel zo koen en schrander
Edel deel van het gezicht
Spreidt uw vleugels als geen ander
Op vooruitgang steeds gericht
De eigen neus van Caro Verbeek was aanleiding tot het schrijven van dit boek, een therapie die haar weerhoudt van een chirurgische ingreep.
Door de eeuwen heen is er veel belang gehecht aan de vorm en grootte van de neus. In het boek staan heel veel voorbeelden zoals bijvoorbeeld van Michelangelo. Hij kreeg in een conflict met een medestudent zo’n harde klap op z’n neus dat hij “bot en kraakbeen voelde verkruimelen als biscuit”. Dit voorval heeft hem de rest van zijn leven, ook mentaal, getekend. Of Darwin, die door de kapitein van de Beagle bijna niet was meegenomen op de reis rond de wereld. De kapitein twijfelde, de neus van Darwin stond hem niet aan, of hij over voldoende energie en vastberadenheid kon beschikken.
Over de overeenkomst van de grootte van de neus met een ander lichaamsdeel bestaat een leuke uitdrukking: ‘An der Nase eines Mannes erkennt man seinen Johannes’.
Het boek is rijk geïllustreerd en biedt veel leesplezier.