Roman zal de geschiedenisboeken niet halen
Alex van Galen is scenarioschrijver van diverse tv-series en samen met collega-scenarist Lars Boom is hij verantwoordelijk voor het scenario van de film Michiel de Ruyter. Net als bij de film Süskind heeft hij nu het boek bij de film over deze Nederlandse zeeheld geschreven.
Het blijft onwennig, een boek naar aanleiding van een film. Maar omdat de hoofdpersoon Michiel de Ruyter is, heeft een auteur toch wel enige opties tot zijn beschikking om een meerwaarde voor de roman ten opzichte van de film te creëeren: een verdieping van de persoon, een ander invalshoek enz. Helaas zijn deze opties niet gelicht en daardoor blijf je na het lezen met het gevoel zitten geen boek, maar een uitgebreide versie van het filmscript te hebben gelezen.
De gebeurtenissen in het verhaal vinden plaats in de periode van ca. 1652, wanneer Michiel de Ruyter als commandant onder Maarten Tromp meedoet aan de eerste Engelse zeeoorlog, tot en met 1677, het jaar waarin hij wordt begraven. Uit die 25 jaar zijn enkele belangrijke gebeurtenissen gefilterd en is de werkelijkheid, vooral vanwege de film, enigszins aangepast. In de verantwoording geeft de schrijver aan: “Een verhaal vertellen waarin we de waarheid naar onze hand zetten, maar dat op een dieper niveau toch 'waar' is.” Dit klopt inderdaad. Zo worden alleen de zeeslagen beschreven die zijn uitgevoerd tijdens de drie Nederlandse-Engelse oorlogen en ontbreken zijn tussentijdse reizen naar Afrika en Amerika. De in het boek genoemde waarheden met een diepere laag zijn onder andere de gebruikte tactieken in de zeeslagen, de aanval op De Ruyters huis tijdens zijn afwezigheid en de moordaanslag die op hem wordt gepleegd.
Zonder twijfel is de roman een heldenepos. Michiel de Ruyter is in alle opzichten een held. Aan land kan hij zich staande houden in het politieke gekonkel tussen de republikeinen en de Oranjegezinden; hijzelf heeft geen uitgesproken voorkeur maar is trouw aan de zittende machthebber. Op zee is hij de onbetwiste leider; niet alleen als de briljante tacticus, maar ook als degene die als eerste de entertouwen grijpt wanneer dit nodig is. In het gezin is hij de liefhebbende vader; eigenlijk wil hij constant bij z'n familie zijn, maar door zijn plichtsbesef en vaderlandsliefde gaat hij toch elke keer weer naar zee. “De plannen die hij had gemaakt voor Anna en zijn gezin, waren als een papieren bootje op een schuimende zee. Het lot had hem aangewezen, het had geen zin meer zich daartegen te verzetten.”
Doordat de aandacht erg gericht is op daden en acties, leest het boek lekker vlot weg. De korte hoofdstukjes geven het boek een filmisch karakter; je ziet als het ware de camera overgaan naar de volgende scènes. Ook is het leuk om bekende namen als Tromp, de gebroeders de Witt en prins Willem III in hun historische context te kunnen plaatsen.
Toch blijf je je afvragen wat de achterliggende gedachte is geweest dit boek uit te brengen. Voor Van Galen is het duidelijk. Voor hem ligt de meerwaarde van de roman vooral in het feit“…dat ik hier veel meer achtergrondinformatie in kwijt kon”. De voorbeelden die hij hiervoor noemt spreken niet echt tot de verbeelding en hebben zeker niet geleid tot diepere karakterbeschrijvingen; er is een duidelijk onderscheid in het goed en kwaad, maar voor de rest zijn de personages flinterdun uitgewerkt. Zo blijft het boek een kopie van de film. Een gemiste kans om een goed boek over Michiel de Ruyter te schrijven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan M. Jorna
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
