Buitengewoon overtuigend
Wie droomt er niet van meerdere levens of van het eeuwige leven? Lezers van De eerste vijftien levens van Harry August zullen hier nog wel op terug komen.
‘Wanneer we doodgaan is het alsof de wereld opnieuw wordt opgestart, en ons geheugen is het enige overgebleven bewijs van onze daden, niet meer en niet minder’. (p.44)
Maak kennis met de eigenzinnige Harry August: geboren als bastaardkind op Nieuwjaarsdag in 1919, in de wasruimte van een station in het Britse Berwick-upon-Tweed. Harry wordt niet slechts één keer geboren, in 100 jaar komt hij maar liefst vijftien keer ter wereld. Steeds op dezelfde plaats en op dezelfde tijd, maar iedere keer met de kennis van alles wat er aan dit nieuwe leven vooraf is gegaan. Sommige gebeurtenissen keren steeds terug, maar steeds eindigt Harry’s leven anders. Zijn eerste levensjaren bestaan voornamelijk uit verveling, alles wat hem wordt aangeleerd is hem immers al bekend vanuit zijn vorige levens. Dat Harry steeds opnieuw wordt geboren ziet hij dan ook niet als een geschenk, nee, ‘wedergeboorte is de ware verschrikking. Wedergeboorte, en de altijd aanwezige angst dat, ook al is ons lichaam weer als nieuw, onze geest verloren is gegaan.’ (p.83).
Harry is niet de enige die doodgaat en steeds opnieuw wordt geboren. Na een aantal levens ontdekt hij dat er meer ‘kalachakra’s’ zijn, en dat deze leden samen een verbond vormen, de Cronusclub. De leden van deze club proberen zo min mogelijk op te vallen en mogen hun kennis uit eerdere levens en hun gave om alles te onthouden niet gebruiken om de toekomst te beïnvloeden. Eigenlijk geldt er maar één gebod voor kalachakra’s: ‘je mag volledig je gang gaan zolang je de boel niet verstiert voor de mensen na je. Dus geen kernbom op New York of moord op Roosevelt, alsjeblieft, ook niet om empirische redenen.’ (p.81) De natuurlijke balans van de wereld mag niet worden verstoord. Dus valt de Berlijnse Muur elk leven opnieuw en wordt Victoria Station steeds weer gebombardeerd.
Maar er is één kalachakra die de regels van de Cronusclub overschrijdt, Vincent Rankis. Hij misbruikt zijn gave waardoor de wereld te snel vernieuwt en uiteindelijk zal vergaan. Omdat Harry Vincent in veel van zijn levens tegenkomt, en hij ook veel van hem heeft geleerd, beschouwt hij Vincent zowel als vriend en als vijand. Echter aan het einde van zijn elfde leven staat er een meisje aan Harry’s sterfbed: ‘De wereld vergaat,’ zei ze. ‘De boodschap is doorgegeven van kind op volwassene en kind op volwassene, en door de generaties heen terug in de tijd overgeleverd van duizend jaar vooruit. De wereld vergaat en we kunnen dat niet voorkomen. Het is nu dus aan u.’ (p.7) Aan Harry de taak om Vincent tegen te houden. Maar omdat zijn levens niet steeds hetzelfde verlopen, is het moeilijk Vincent te vinden. Daar heeft hij op z’n minst een paar levens voor nodig...maar de tijd dringt.
Alhoewel je je tijdens het lezen van De eerste vijftien levens van Harry August bij de eerste hoofdstukken afvraagt waar de verhaallijn naartoe leidt, waarom de verschillende levens van Harry niet chronologisch worden beschreven en of er überhaupt een rode draad door het verhaal loopt, blijft elke zin boeien. Claire North schrijft met zoveel overtuiging dat ze onrealistische situaties geloofwaardig maakt. Haar enorme woordenschat, subtiele humor en talent voor literaire compositie vormen hierbij een belangrijk fundament. Het is bijna niet voor te stellen dat zo’n jonge schrijfster, North was vijfentwintig toen ze dit boek schreef, al over zo’n literair talent beschikt.
De eerste vijftien levens van Harry August is niet zomaar een mooi verhaal waar je jezelf in verliest, maar een verhaal dat vragen oproept en je aan het denken zet. Vernieuwt de wereld te snel? In hoeverre moeten we invloed uitoefenen op de toekomst? Wat betekent de geschiedenis voor onze toekomst? De kwantumfysische termen verlangen een bepaalde alertheid van de lezer en bepalen dat je het boek niet te lang weg moet leggen om in het verhaal te blijven.
Met deze roman maakte North de overstap van fantasy naar literatuur, maar daarbij liet ze science-fiction niet los. En dat werpt zijn vruchten af. De eerste vijftien levens van Harry August is onrealistisch, maar buitengewoon overtuigend.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Daphne van Rijssel
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
