Een leven zonder consequenties.

Zelden heeft een boek mij geboeid, maar meer geprikkeld door irritatie en verbazing. Zette deze roman mij aan het denken of niet? En wat dan, welk nieuw inzicht? Het is goed geschreven. De zinnen, opbouw, woordkeus is zeer correct, vaak vindingrijk. Maar het blijft kurkdroog en mist kleur. Is de stijl opzettelijk een symmetrisch en abstract kunstwerk? Is zelfs de hoofdpersoon, Minnie Panis een modern kunstwerk, een bewegend beeld? Of is er na afloop een betekenis aan het geheel gegeven?
Werd ik verrast en meegenomen? Ja en nee. Als ik genoot van het goede taalgebruik, werd ik geplaagd door “Engels” of enkele gekunstelde zinsconstructies met moeilijke termen die de betekenis ontwrichten. Al die Engelse citaten, maar ook als uitroep zonder toevoeging, voegen niets toe aan Minnie of het geheel. Al die Engelse uitspraken uit films door bestaande kunstenaars zette mij niet aan om meteen te gaan goochelen, van wie en wat deze verwijzingen, uitspraken zijn.
Op de helft van deze roman stagneerde ik. De beredenerende taal bracht niets nieuws. Ik las geen verhaal. En, als het een verhalende scene was, mooi verwoord, bijvoorbeeld het schaatsen en de geboorte van een lam, een stilleven, déjà vu, kwam “boer zoekt vrouw”. Een koude douche?
Het fragment bij deze boer was een toevoeging dat met Minnie te maken had, maar niet een vervolg of gevolg had. De titel had beter kunnen zijn, een leven zonder consequenties.
Minnie wordt te vroeg geboren uit een gevoelloze moeder zonder duidelijke consequenties voor haar persoon. Het enige is dat Minnie vreemd gedrag vertoond dat niet wordt verklaard. Ze ziet dingen zonder gevolg, ze handelt zonder gevolg. En, als er eindelijk iets is wat een consequentie kan hebben, bijvoorbeeld de portemonnee van haar onbekende vader, gebeurd er weer niets mee. Zelfs het staan op zwak ijs veroorzaakt niets opzienbarends. Ze wordt gered door een bekende dokter van haar en gaat onrealistisch reageren met doordachte uitspraken terwijl ze bijna dood is. Daarna gaat ze thee met hem drinken, luistert naar zijn levensverhaal en gaat crèmes in zijn badkamer observeren. Het lange verslag over het trieste leven van de dokter staat op zichzelf, voegt niets toe in hun contact. Ze heeft geen gevoelens voor de man, eigenlijk voor niemand, ook niet het kind in haar buik. Als baby huilde ze niet door het gebrek aan opnemen van prikkels. Net zoals bij autistische baby’s? Of is ze de reïncarnatie van Hildegard von Bingen, omdat haar middeleeuwse gezangen Minnie aan het huilen brengen zonder gevolg? Als de muziek stopt, is de emotie verdwenen.
Het boek eindigt dat ze wil verdwijnen. De consequenties daarvan mag je naar raden. Misschien is de bedoeling van de schrijver om een boek over een levend kunstwerk te schrijven dat niet kan beïnvloed worden door oorzaak en gevolg, omdat Minnie niet echt bestaat?
De symboliek in het boek, de vissen, opstapeling van een stilleven in een boerenschuur, staan op zichzelf. De betekenis wordt niet duidelijk? De te veel uitweidingen die het boek rekken, leiden af? Een tweede keer analytisch lezen? Dat Minnie misschien op een vis lijkt of wil lijken is niet een inzichtelijke toevoeging? Een constatering, zoals vele constateringen in deze roman. Er is geen psychologische ontwikkeling en de filosofie achter de woorden prikkelen mij niet tot nadenken.
De ironie over moderne kunst vond ik in het begin erg leuk om te lezen. Op den duur wordt het vervelend door te veel niets toevoegende uitweidingen die allemaal hetzelfde vertellen.
Dus het enige wat het verhaal duidelijk wilt maken is, wat ik al wist. Sommige kunstenaars zijn bekeerde gelovigen in een sekte. Geloven in hun eigen leugens en lullen het omhoog tot een spiritueel niets. Kunst is tegenwoordig eigenlijk waanzin? Het verrijkt het leven niet meer als iets wat daar juist buiten staat. Bij deze roman blijft het, voor mij persoonlijk, een groot vraagteken. Is het geniaal?