Onnozel niemendalletje

'Internationale bestseller' staat op de cover van dit prachtig uitgevoerde boekje over de band tussen een gepensioneerde man en zijn aangelopen huisgenoot, een kat die hij 'Poes' noemt. De oude man en de kat is vertaald uit het Zweeds en verscheen in de oorspronkelijke editie in 2012. Auteur Nils Uddenberg heeft een lange carriére gehad als psycholoog, is hoogleraar geweest op een universiteit en tikt nu zijn dagen weg, thuis, met een kat als gezelschap.

De ontstaansgeschiedenis van deze relatie tussen mens en dier is het onderwerp van dit boekje van 165 bladzijden lang. Poes neemt tijdens een koude winter bezit van het tuinhuisje van het bejaarde echtpaar en dringt zich steeds verder hun leven in. Ze willen eigenlijk helemaal geen huisdier, maar lopen toch ineens te sjouwen met kattenbrokken, zachte dekentjes en warempel, het diertje slaapt al op bed. Poes heeft Nils en zijn vrouw om haar kleine klauwtje gewonden. De verbazing en verwondering van het ineens 'kattenbaas' zijn vult de bladzijden.

Dierenverhalen kunnen vreselijk vertederend, schattig, ontroerend en mooi zijn. De oude man en de kat voldoet echter aan geen van die aanduidigen. In informatieve zinnen worden de meest basale ervaringen rond het hebben van een kat beschreven, alsof men een zeer bijzonder, exotisch dier heeft aangetroffen in het tuinhuisje. Het uiterlijk en het gedrag van kat Poes worden van alle kanten toegelicht, met diverse herhalingen en tot in detail. Zo weten we na vijf meldingen van het gewicht wel heel goed dat Poes drie kilo weegt.

Een ander probleem met het boek is dat Uddenberg her en der op vrij willekeurige wijze feitjes en weetjes bij de gebeurtenissen haalt, onderzoeken citeert en kattenanekdotes van andere schrijvers vertelt. Dit doet hij op een vrij betweterige, nuffige manier, waardoor zijn vertelstem onsympathiek wordt. Dat het taalgebruik informatief en functioneel is en verder geen schoonheid of sjeu aan het boek bijdraagt, is een laatste doodsteek voor De oude man en de kat.

Wellicht geeft Uddenberg hier zelf de reden voor de onaantrekkelijkheid van zijn eigen schrijfsels:

'Maar misschien laat ik me te veel door mijn wensdromen leiden. Ik wil me zo wanhopig graag in Poes inleven en begrijpen hoe ze de persoonlijkheid is geworden die ze volgens mij is. Ik kruip in haar hoofd en duid, duid, duid...'

Het te kleine verhaal vol doodnormale gebeurtenissen wordt te ver uitvergroot en dat maakt dit boek eigenlijk alleen interessant voor mensen die nog nooit een kat hebben gezien.