Recensie: ReinAard – Tom Lanoye

Auteur Tom Lanoye is al van jongs af gefascineerd door Reynaert de vos. Na de vele onvergetelijke en radicaal- moderne bewerking die hij schreef van klassiekers zoals Goethe, Shakespeare, Tsjechov en Euripides, mocht Reynaert de vos niet ontbreken aan zijn oeuvre. Lanoye grijpt terug op de geest van het originele verhaal, maar heeft er een dikke laag stof afgeveegd. Dit prachtige resultaat ‘ReinAard’ ligt nu te blinken in de winkelrekken.

Door de jaren heen is Reynaert de vos uitgegroeid tot een sympathieke schurk en brave verkoper van Reynaert bier, – pralines en – gebak. Maar met dit imago van de vos maakt Tom Lanoye voor eens en altijd een komaf.

Lanoyes ReinAard is een wrede misdadiger die geen onderkomen zoekt in het zoetsappige Disney universum van Bambi of Nemo, maar heeft meer affiniteit met familiale bendes als de Sopranos of de Peaky Blinders.

Het verhaal van ‘ReinAard’ begint op een pinksterdag. Koning Nobel roept zijn hof bijeen omdat alle dieren hun beklag doen over de misdaden van ReinAard. En hij heeft heel wat op zijn kerfstok. Hij wordt ondermeer beschuldigd voor diefstal, bedrog, verkrachting en zelfs moord. Maar er is slechts een afwezige: ReinAard zelf.

Koning Nobel besluit om ReinAard te straffen voor zijn misdaden en stuurt Bruin de beer eropuit om hem naar het hof te brengen. Maar ReinAard zit vol met streken en met zijn mooie verhaaltjes en zijn listen wordt Bruin in de val gelokt en keert hij met hangende poten terug naar het hof. Tybaart de kater onderneemt de tweede poging om ReinAard te halen, maar dit wordt opnieuw een teleurstelling. Dan besluit Grimbaart de das om zijn geliefde oom naar het hof te brengen. Naar hem zal hij wel luisteren, zegt hij.

En ja hoor. ReinAard verschijnt uiteindelijk aan het hof voor zijn terechtstelling voor zijn misdaden. Maar kan hij de koning ook manipuleren met zijn vossenstreken?

Deze moderne herwerking van de middeleeuwse fabel over Reinaert de vos is een echt pareltje. De schrijver heeft het verhaal herwerkt in verzen met zijn eigen kenmerkende stijl en zijn rijke taal. Tom Lanoye staat bekend om zijn krachtige, beeldrijke en soms barokke schrijfstijl, en dat is ook goed terug te zien in deze bewerking van het middeleeuwse dierdicht.

In dit verhaal geeft Tom Lanoye de dieren een stem. En er is maar eentje die de kroon spant en dat is Reinaard himself. Die is een echte meester in manipulatie. Hij praat zich uit elke situatie, verdraait de waarheid als geen ander en gebruikt taal als zijn krachtigste wapen. Ook al is hij egoïstisch en soms wreed, maar haten kun je ReinAard niet.

Zijn personage klinkt een beetje als Kendrick Lamar, heel leuk om te lezen. Thema’s als bedrog, macht en strijd tussen goed en kwaad komen aan bod en bieden een kritische kijk op de maatschappij van die tijd. Maar het verhaal van Reinaert is nog altijd actueel.

Lanoye is niet alleen een schrijver en dichter, maar ook een geboren verhalenverteller. Als je Tom al eens horen vertellen hebt op een literaire tournee, dan zie je hem tijdens het lezen voor je en zie je hem het verhaal van ‘ReinAard’ vertellen met de flair, zoals alleen Lanoye dit kan. Kortom, met zijn schelmenroman ‘Reinaard’ bezorgt Tom Lanoye je meer dan 300 pagina’s aangenaam leesplezier. Een uniek verhaal dat nog lang blijft nazinderen!