Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Zonder oordeel wordt het vlijmscherp duidelijk wat het verhaal is

deleestrein 17 maart 2024
Na het bekijken van de film 'Verdwenen Stad', tijdens de persvoorstelling op 26 februari, was ik al zwaar onder de indruk van dit verhaal. Ik benaderde uitgeverij Balans en mocht voor hun het gelijknamige boek lezen en recenseren. Na het lezen hiervan ben ik nog meer geraakt door het het verhaal en de misstanden die het Amsterdams Trambedrijf heeft begaan, gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het wegvoeren van zoveel duizenden Joden in zo een kort tijdsbestek is namelijk, mede door hun, mogelijk gemaakt en het enge is dat er in de stad geen enkele nagedachtenis van terug te vinden is.

Het boek ‘Verdwenen Stad’ en de gelijknamige film hadden welllicht op geen beter moment dan nu kunnen verschijnen. Met de opening van het Amsterdamse Holocaust Museum is het onderwerp actueler dan ooit. Met het opkomende antisemitisme en de komende dodenherdenking in zicht, houdt menig Amsterdammer zijn hart vast.

Willy Lindwer en schrijver Guus Luijters hebben de tramreis zelf opnieuw gemaakt en zijn zo langs de adressen en tramhaltes gekomen waar de verschrikkingen zich afspeelden. Alleen dat al geeft meer impact aan het verhaal. Daarnaast brengen ze het verborgen verhaal van de gecollaboreerde trams in ‘Verdwenen Stad’ aan het licht. Dit doen ze zonder dat ze hun persoonlijke mening daarover geven, en ook niet met de bedoeling het GVB aan te klagen.
Het boek geeft een duidelijk en helder overzicht van de gereden ritten en de omstreden facturen. Er zijn interessante interviews met overlevenden en foto’s uit de betreffende periode.
Het is een verhaal geworden waar het GVB tot op de dag van vandaag het zwijgen toe doet. Maar ook zij kunnen nu niet meer over de werkelijkheid zwijgen.

Het bizarre aan het hele verhaal, en dat was voor Willy Lindwer en Guus Luijters net zo een verassing, is dat juist de omstreden factuur ook nog eens te maken heeft met Anna Frank en haar familie. Hoe bizar is dat, dat juist die factuur jaren na de oorlog met diversen aanmaningen, nog steeds aan de toenmalige bezetter wordt aangeboden. Maar het boek ‘Verdwenen Stad’ is meer dan de laatste rit van Anna Frank. Het is een confronterend verslag van een bedrijf dat willens en wetens meewerkt aan het afvoeren van Joden. Net als politie en overgelopen burgers.
Door de historische kennis van Guus Luijters komen de ‘Schuldige plekken’ weer tot leven. En dit in combinatie met de kennis die hij heeft over de stad en de geschiedenis in literatuur heeft, wordt het boek een volwaardig naslag werk.

Het is tevens een waarschuwing naar de huidige tijd. Niemand mag deze afschuwelijkheden vergeten maar ze mogen zeker niet herhaald worden. Als we kijken wat er bij de opening van het Amsterdams Holocaust Museum gebeurd is moeten we helaas constateren dat we voor een nieuwe golf van antisemitisme, rassenhaat, discriminatie en uitsluiting staan. Het boek ‘Verdwenen Stad’ is een waarschuwing. Opdat we niet weer allemaal gaan toekijken hoe een groep mensen, in welke vorm of met wel geloof dan ook, worden buitengesloten.

Zowel het boek als de film ’Verdwenen Stad’ zou een verplichting moeten zijn op alle scholen maar ik raad het zo en zo eenieder aan die interesse heeft in de oorlog, in Amsterdam, in antisemitisme en historie.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van deleestrein

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.