Een veelbelovend concept magertjes uitgevoerd

Wat als je schaduw bezield kan worden, waardoor je die bijvoorbeeld kunt aanpassen naar de schaduw van een leeuw of duivel, ook al zouden de gevolgen van zo’n modificatie desastreus kunnen zijn voor je ziel? Wat als je die zelfs naar je eigen wil kunt buigen en kunt laten doen wat je wilt? Charlie Hall is een ex-dief die met haar vriend Vince en zus Posey in een klein appartement woont. Vince heeft geen schaduw meer en lijkt geheimen met zich mee te dragen terwijl Posey continu bezig is met proberen een Duisterling te worden – iemand wiens schaduw bezield is. Wanneer Charlie gedwongen wordt haar dievenmantel weer op te pakken om een waardevol voorwerp te stelen voor een rijk en gevaarlijk man, komt ze erachter dat niets – en niemand – is wat het lijkt. In een race tegen de klok in een wereld waarin je je eigen schaduw niet eens meer kunt vertrouwen kan dit wel eens haar laatste klus worden.

Dief van de nacht is het eerste boek van Holly Black (1971) voor volwassenen en is vertaald door Anne-Marieke Buijs. Na een mysterieuze, korte proloog belanden we midden in het leven van Charlie Hall, een jonge ex-dief die tegenwoordig een baantje in een weinig glamoureuze bar heeft die tegelijkertijd dienstdoet als een schaduwsalon en een dungeon compleet met domina. Dat het boek voor een volwassen doelgroep is geschreven, is meteen duidelijk. Charlie windt geen doekjes om wat zij van anderen en zichzelf vindt en weet hoe ze voor zichzelf en haar dierbaren moet zorgen – koste wat het kost.

Ook al probeert ze onder de radar te blijven en haar zusje een zo goed mogelijke toekomst te geven, blijkt al snel dat ze haar verleden als dief en oplichter niet meer kan negeren. Na een reeks nare aanvallen en klussen lijken alle wegen te leiden naar één boek, de Liber Noctem: een zeldzaam en belangrijk boek voor Duisterlingen, mensen die hun eigen schaduw hebben bezield en kunnen beheersen. Naar verluidt zou je het boek kunnen gebruiken om onsterfelijk voort te leven als je eigen schaduw.

Ondanks alles dat op het spel staat voor Charlie is de spanning bijna nergens voelbaar. Ze heeft slechts een paar dagen de tijd om het boek te vinden voor een gevaarlijke man van wie ze al eerder in het leven het ongenoegen had om te ontmoeten, maar het is moeilijk om met haar mee te leven. Charlie is een harde tante met een klein hartje waar het haar dierbaren betreft, maar doordat ze alleen werkt, leert de lezer alleen haar goed kennen. De andere personages blijven op de achtergrond, waardoor de eenzaamheid en het isolement van Charlie weliswaar goed worden benadrukt, maar het lastig is om ook iets om de andere mensen om haar heen te geven.

Het concept van schaduwen die bezield kunnen worden en zelfs een Smet kunnen worden als je niet uitkijkt (een schaduw die een eigen identiteit ontwikkelt los van de persoon waarbij hij hoort) is interessant, al blijven de details grotendeels achterwege. Er is aandacht voor de verschillende soorten Duisterlingen en waar ze zich mee bezighouden, maar de focus blijft te dicht bij Charlies missie, waardoor je het gevoel hebt dat je delen mist van de wereldbouw.

Dief van de nacht slaagt er niet helemaal in om het concept van Duisterlingen en alles wat daarbij komt kijken op een geëngageerde manier over te brengen. Het hele gebeuren blijft vrij kleurloos, al zet Black wel goed de duistere en sombere wereld waarin Charlie leeft neer. De inkijk in Charlies onstuimige verleden als oplichter sinds ze nog maar een kind was, is misschien het beste onderdeel en verschaft de nodige diepgang in Charlies personage. De spanning en dreiging is alleen bijna niet voelbaar en zorgt ervoor dat de uiteindelijke confrontatie niet zo sterk binnenkomt als het had gekund.