Een warm, geruststellend bad met luchtige humor

Wat als de dood niet het einde is, maar juist het begin van een reis? Wat als je geest nog even blijft voortbestaan tot je klaar bent om naar het grote onbekende te gaan? Het gefluister achter de deur werkt dit concept uit in de vorm van hoofdpersoon Wallace, een koude advocaat die na een hartaanval plots als geest de wereld moet navigeren. Hij wordt meegenomen naar een theehuis door gids Mei en ontmoet een zogenaamde veerman, Hugo, een man die met zijn warmte en compassie loodrecht tegenover Wallace’s persoonlijkheid staat. Hugo moet hem helpen om de zogenaamde passage naar het hiernamaals te maken, maar dat is nog niet makkelijk als je je dood niet wil accepteren…

Het gefluister achter de deur is geschreven door TJ Klune (1982) en is vertaald door Anneke Bok en Claudia de Poorter. Het boek behandelt de dood in al zijn facetten: een onverwachte dood, zelfdoding en moord. Ondanks deze heftige onderwerpen weet Klune de toon grotendeels luchtig te houden, maar tegelijkertijd ook respectvol en vooral liefdevol – bijna tegen het sentimentele aan. Dit past echter wel bij Klune’s schrijfstijl, waarin zowel humor als filosofische gedachtespinsels zijn vervlochten op een gebalanceerde en weloverwogen manier.

Wallace heeft aan het begin van het verhaal veel weg van Ebenezer Scrooge. Hij is ongevoelig op het komische af en ontslaat zonder pardon een vrouw omdat ze in de bezemkast stond te huilen. Een hoofdpersonage waar je niet meteen mee meeleeft, en dat is precies het uitgangspunt van Klune. Wanneer Wallace plots overlijdt is hij als een schone lei die alleen nog maar vooruit kan – het absolute dieptepunt is namelijk al bereikt. De no-nonsense Mei, een vrolijke twintiger die voor het eerst in haar eentje een geest begeleidt, zet hem meteen op een geweldige manier op zijn plaats.

Ook Hugo, de zachtaardige veerman die Wallace probeert te helpen zijn dood te accepteren, weet precies hoe hij Wallace van zijn stuk moet brengen. De onmiddellijke aantrekkingskracht tussen de twee helpt hier wellicht ook wel bij. De bonte familie bevat daarnaast ook nog Nelson, Hugo’s opa die al een tijdje als geest rondwaart, en Apollo, een vrolijke en slimme hond die ook dood blijkt te zijn. Al deze personages vullen elkaar perfect aan. Vooral Nelson is een leuk personage: een oude man met droge humor die Wallace af en toe een ferme tik geeft met zijn wandelstok wanneer dat nodig is.

De vijf fases van rouw passeren regelmatig de revue in het verhaal, zowel letterlijk als in de manier waarop Wallace zich ontwikkelt: ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en acceptatie. Klune toont aan dat niet iedereen precies deze fases doorloopt en dat iedereen anders omgaat met rouw. Sommige mensen kunnen hun verdriet niet aan en kwijnen letterlijk weg totdat ze niets anders dan een huls zijn. Anderen worden gedwongen om verder te gaan wanneer ze daar nog niet klaar voor zijn. Klune gaat hier respectvol mee om en laat zijn personages oplossingen zoeken voor deze kwesties, wat niet altijd gemakkelijk is.

Het gefluister achter de deur voelt als een warm, geruststellend bad – precies wat Hugo voor Wallace betekent. Alhoewel de humor en luchtige toon niet iedereen zullen aanspreken, zorgen deze elementen er wel voor dat het boek behapbaar is en nergens te zwaar wordt. Klune laat de verschillende facetten van de dood zien zonder er doekjes om te winden, maar de belangrijke lessen die hij het hoofdpersonage en de lezer leert over de dood en acceptatie worden tegen het einde van het boek deels losgelaten, wat de ene lezer zal omarmen en de ander ietwat zal teleurstellen.

Als er één boodschap echter duidelijk wordt gemaakt in dit boek, is dat niks zeker is. Het enige wat we kunnen doen is dit accepteren en ons leven met beide handen aanpakken zonder ons al te veel druk te maken over wat hierna komt.