Een krachtig, feministisch verhaal vol lef en magie

Stiefzus van Jennifer Donnelly (1963) is een standalone boek waarin het verhaal wordt verteld van Isabelle, één van de twee lelijke stiefzusters van Ella, oftewel Assepoester. Het boek begint op het moment dat de zussen delen van hun voet wegsnijden, zoals op het einde van het originele sprookje van Assepoester gebeurde. Dit deden ze zodat hun voet in het glazen muiltje zou passen, waardoor ze met de prins konden trouwen – maar dan komt aan het licht dat Ella opgesloten wordt gehouden in hun huis en krijgt zij een lang en gelukkig einde terwijl de zussen verbitterd achterblijven. Dat is het verhaal dat iedereen kent – maar wat als er meer achter de zussen en hun bittere rivaliteit en gemeenheid zit?

Isabelle is de hoofdpersoon van het boek. Als kind hield ze ervan om op haar prachtige paard Nero te rijden en te zwaardvechten met haar jeugdvriend en -liefde Felix, een stalknecht van haar familie. Zodra ze ouder werd, werd ze echter samen met haar briljante en leergierige zusje Tavi door hun moeder gedwongen om mooie jurken te dragen en naar bals te gaan om hopelijk een echtgenoot aan de haak te slaan – maar geen enkele man leek verder dan hun lelijkheid te kijken, waardoor de zussen steeds ongelukkiger werden. Ella was altijd het prachtige meisje dat alle aandacht kreeg. Eens waren de drie meisjes beste vriendinnen, maar jaloezie verpestte alles.

Isabelle lijkt haar lot te kunnen veranderen wanneer ze dezelfde fee tegenkomt die Ella hielp om naar het bal te gaan. Ze vraagt aan deze fee of ze haar mooi kan maken, maar om die wens in vervulling te laten gaan moet Isabelle drie stukken van haar hart zien terug te vinden die ze door de jaren heen is kwijtgeraakt. Tijdens die zoektocht moet Isabelle het jonge meisje herontdekken dat ze ooit was.

Op het eerste gezicht zou je je misschien niet voor kunnen stellen hoe je ooit sympathie zou kunnen krijgen voor Isabelle en Tavi. Toch slaagt Donnelly er al heel snel in om de zussen diepgang te geven zonder hun gedrag goed te praten. Het is ook niet zo dat de zussen in één keer omslaan en opeens aardig worden en spijt betuigen. Ze moeten allebei van hun fouten leren en vooral zichzelf durven zijn – iets waar ze veel lef en moed voor moeten hebben.

Twee extra aspecten aan dit boek zorgden voor enige spanning voor Isabelle en haar familie: ten eerste de dreiging van Volkmar, een dictator die heel Frankrijk wil veroveren en niet terugschrikt van massamoord; en ten tweede de personificaties van Fortuin en Lot die tegen elkaar strijden om de levenskaart van Isabelle. Dit doen ze in de hoop die te kunnen veranderen (Fortuin) of te behouden zoals hij is gemaakt (Lot). Lots pogingen om Isabelles persoonlijke groei te ondermijnen zorgen ervoor dat je als lezer al snel Isabelles kant kiest en hoopt dat ze alle obstakels weet te overbruggen. Het verhaal is heerlijk feministisch zonder belerend te zijn en strijdt voor alle meisjes op de wereld, of ze nu knap zijn of niet, en of ze nu passen in de gelimiteerde rollen van vrouwen of er juist doorheen willen breken. Ze doen er allemaal toe.

‘In de geschiedenisboeken staat dat koningen, hertogen en generaals oorlogen beginnen. Geloof het maar niet. Wij beginnen ze, jij en ik. Elke keer als we ons afwenden, zwijgen, erbuiten blijven, ons gedragen.’

Dit verhaal zit bomvol actie, magie en krachtige feministische personages. Het boek toont bovendien aan dat de wereld niet zwart-wit is en dat de slechteriken van geliefde sprookjes ook soms een stem moeten krijgen, en vooral de kans moeten krijgen zichzelf te verbeteren – voor hun eigen geluk en dat van anderen. Zoals bij de meeste sprookjes weet je al hoe dit verhaal gaat eindigen, maar de weg ernaartoe en alles wat Isabelle meemaakt, maken dat meer dan goed.