Op het eind valt pas het kwartje

Het is duidelijk dat Desiree Janssen weet waar ze over praat in Vrij onder de sluier. Ze werkte namelijk zelf jarenlang in een militair hospitaal in Dhahran in Saoudi-Arabië. Vrij onder de sluier is gebaseerd op haar eigen ervaringen in een wereld die voor ons westerlingen heel onbekend en onbegrijpelijk is.

Maria heeft maar één wens: ooit werken in een ziekenhuis in het Midden-Oosten. Wanneer de kans zich voordoet om af te reizen naar Saoedi-Arabië aarzelt ze dan ook geen moment. Ze gaat ervoor. Ze verlaat haar zwaar Christelijke familie en verhuist voor een jaar naar een Islamitisch land. De grote vraag is of Maria zich staande weet te houden in een wereld van regeltjes, onderdrukking en verboden.

Als westerling schud je regelmatig je hoofd tijdens het lezen. Weer een verbod voor de vrouw. Maria moet zich vanaf het moment dat ze aankomt in Saoedi-Arabië houden aan de strenge regels van de Islam. Wanneer ze dat niet doet, kan de mutawa, de religieuze politie, haar straffen en die straffen zijn niet mild.

Dat betekent onder andere dat ze gesluierd de straat op moet. Wanneer ze dit niet doet, wordt ze door voorbijgangers – voornamelijk mannen - erop aangesproken dat dit verboden is. Ze mag niet in het openbaar gezien worden met een andere man, zonder dat ze met hem getrouwd is, dus daten is uit den boze. En vrouwen mogen geen auto rijden – hoe bizar is dat?

Al snel is Maria helemaal klaar met de regeltjes. Ze probeert de mutawa op een slimme manier te ontwijken en probeert toch te genieten van haar tijd in het Islamitische land. Ze bezoekt rijke bewoners van het land en staat regelmatig met haar mond vol tanden. Het is duidelijk dat de Saoudanen rijk zijn, maar niemand toont de rijkdom, omdat ze allemaal gesluierd door het leven gaan.

Maria leert gedurende het halfjaar dat ze in het land doorbrengt veel over de Islam. Dit komt in Vrij onder de sluier goed naar voren. Als je aardig wat over de Islam weet, zal dit boek niet veel nieuws brengen. Voor iemand die er wat minder van weet, lijkt dit een goede introductie in een cultuur die voor ons zo onbekend is. Een cultuur waarin de schoonheid van de vrouw letterlijk voor de man bewaard blijft.

Omdat het verhaal voor mij weinig nieuws bracht, leek ik niet echt geroerd te zijn. Het boek leest in een rap tempo door de korte hoofdstukken. Ook de tijdswisseling – die soms even naar voren komt – maakt het boek prettig leesbaar. Juist de vaart in het verhaal en de korte hoofdstukken zorgen ervoor dat je binnen een avond door het boek heen bent.

Ik dacht dat Vrij onder de sluier me niet zou raken. Het leek erg non-fictie zonder nieuwe informatie. Tot het einde. Het lag overal in het boek verscholen, maar het kwam niet bij me binnen. Tot de laatste drie hoofdstukken. Huilen heb ik niet gedaan, maar het verhaal raakte me wel. Opeens is de keuze van Maria om naar Saoedi-Arabië te willen logisch. En dat ik dat zou begrijpen, dat had ik dus niet verwacht.