Een moeilijk te plaatsen boek

Peter Delpeut is van vele markten thuis. Hij was een aantal jaren verbonden aan het Filmmuseum als programmeur en adjunct-directeur. Als cineast maakte hij films in diverse genres. Als schrijver is hij al even veelzijdig: een novelle, een essayistisch reisboek, een aantal boeken over zijn hobby fietsen, en in 2008 zijn eerste roman, Het vergeten seizoen. Verder schrijft Delpeut onder andere voor de Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad. Met Kruisverhoor waagt hij zich nu dus aan het thrillergenre.

Het verhaal draait grotendeels om Martin Jansen, rechercheur. Op kerstdag krijgt hij een telefoontje van Esther, een alcoholverslaafde collega. Zij vraagt hem om hulp, maar aangezien zijn moeder op sterven ligt geeft hij aan niet te kunnen komen. Als hij later gaat mountainbiken ziet hij de auto van Esther staan. Ze is dronken en geeft hem, voor zover dat mogelijk is, informatie over een zaak. In een van de kassen in de Bollenstreek is een babylijkje gevonden. Een meisje uit de streek is gearresteerd, maar volgens Esther is zij niet de moeder. DNA-onderzoek bevestigt dit. Toch zit het meisje nog steeds vast. Er volgen vreemde dagen voor Martin: de verhoren van het meisje leveren niets op en een aantal keren komt hij in nogal hachelijke situaties terecht. De zaak lijkt op een dood punt beland te zijn. Reden voor Martin om zijn eigen verhaal dan maar te gaan vertellen. Het verhaal over de verdwijning van zijn vriendin Kirstin, die drie jaar eerder in Italië verdween. Haar lichaam is echter nooit gevonden. En tussen alle bedrijven door ligt zijn stervende moeder ook nog op zijn bezoek te wachten…...

Kruisverhoor is geen thriller, detective of politieroman, maar meer een psychologische roman. Martin Jansen is een detective met een gebruiksaanwijzing, evenals zijn collega Esther. Allebei komen ze in niet-alledaagse situaties terecht, en ze hebben ook geen alledaags leven. Martin draagt een geheim met zich mee. Een geheim dat voor en na in het verhaal aangestipt wordt, maar waar je als lezer pas aan het einde van het boek meer over te weten komt. Meer, maar niet wat er nu precies tijdens die vakantie in Italië gebeurd is. Vraag is of Martin eigenlijk zélf wel weet wat er met zijn vriendin Kirstin gebeurd is.

Hier en daar vind je in het verhaal wat kenmerken terug die in een thriller of detective zouden passen, maar omdat ze niet verder uitgewerkt worden, blijft het daar dan ook bij. In Kruisverhoor draait het namelijk niet om het oplossen van een zaak, maar meer om hoe de verschillende personages met alles wat er gebeurt omgaan, en hoe ze reageren.

Kruisverhoor is een moeilijk te plaatsen boek met een aantal subverhalen die om het eigenlijke verhaal heen draaien. En daar zit hem dan ook af en toe het probleem: de diverse verhaallijnen lopen door elkaar, zijn vaak verwarrend en onduidelijk, en niet zelden wordt een gebeurtenis niet ‘afgemaakt’ waardoor je als lezer, op het moment dat je het boek dichtslaat, met veel vragen achterblijft. De schrijver zet Martin Jansen als spil in het verhaal; al het andere is alleen maar ter versterking van zijn karakter, om hem neer te zetten als een wanhopige man die eigenlijk alleen maar zelfmedelijden kent. Dat is in ieder geval wél gelukt. Heel af en toe wordt er een tipje van de sluier opgelicht en krijgen we een beeld van de échte Martin, maar lang duurt dat niet, dan ‘verdwijnt’ Martin weer in zijn eigen schimmige wereldje.

Nog voor het boek in de winkel lag waren de filmrechten al verkocht. Producent Topkapi Films ('Zwartboek' en 'Alles is liefde') wil het boek gaan verfilmen. Ik ben heel benieuwd hoe dit verhaal opgepakt gaat worden. Eén geluk is dat Peter Delpeut zelf filmmaker is en wellicht nog wat goede tips en ideeën kan inbrengen.