Realistisch en actueel verhaal dat aan het denken zet

Aangezien Rob van Doorn zelf jarenlang gemeenteraadslid en wethouder in Haarlem is geweest, is het niet vreemd dat hij in Onmenselijke mensen  Frits Halen opvoert als wethouder in (jawel) Haarlem. In van Doorns eerste boek met Frits Halen als hoofdpersoon, Haarlem Centraal, krijgt deze te maken met een terroristische aanslag. Nu zit hij net zijn laatste vergadering voor als hij gebeld wordt met het bericht dat zijn dochter Jolanda ontvoerd is. Zij was op de fiets op weg van school naar huis en werd door een zwarte auto tot stoppen gedwongen. Twee mannen met bivakmutsen sleurden haar vervolgens de auto in. Een ouder echtpaar dat getuige is, belt de politie. Frits gaat, samen met zijn vrouw Saskia, meteen naar het politiebureau. Na een aantal dagen ontvangen ze een pakketje van de ontvoerders met een haarlok van Jolanda en een briefje waarin ze hun eisen kenbaar maken. Een week later volgt opnieuw een pakketje, ditmaal met een oor van Jolanda. Frits kan het niet langer aanzien dat de politie weinig vooruitgang boekt in het onderzoek en gaat zelf, met hulp van een aantal bekenden, op zoek naar de ontvoerders én Jolanda. Maar dan valt hij in handen van Dragan (alias Ratko) Belodedic, de ontvoerder van zijn dochter en een nietsontziende crimineel, van Jack Breugels een gewetenloze wapenhandelaar én Erik Stakeboom, DG van het Ministerie van Defensie.

Het verhaal in Onmenselijke mensen  vertelt afwisselend over de ontvoering van Jolanda en wat het gezin naar aanleiding hiervan doormaakt en over de wapenhandel en Dragan Belodedic en Jack Breugels in het bijzonder. Het grootste deel van het boek is een verhandeling over deze wapenhandel, hoe deze in zijn werk gaat en wie erbij betrokken zijn. Als lezer weet je vaak niet waar de grens ligt tussen fictie en non-fictie. Het boek geeft een beeld van hoe het er in werkelijkheid aan toe zou kunnen gaan en dat gegeven alleen al is (zeer) verontrustend. Daarbij zijn er, door de research voor het boek, ook voldoende feiten aan het licht gekomen waardoor duidelijk is geworden dat Nederland een grote bijdrage levert aan de wapenhandel en grondstoffen levert voor gifgassen. Het gaat niet alleen om bedrijven die betrokken zijn, maar ook de overheid en andere instanties. Er wordt dus veel en lang ingegaan op de problematiek rond de wapenhandel waardoor het verhaal hier en daar iets te langdradig wordt en daardoor ook te weinig actie bevat. Mede hierdoor komen de personages, en vooral Frits, ook niet altijd even menselijk uit de verf. Ondanks alles wat er gebeurt in het gezin van Frits, blijft hij rationeel. Hij laat zijn andere kinderen weken achter bij familie om, zowel in Nederland als daarbuiten, op onderzoek uit te gaan. Dit alles zou met een beetje meer emotie beschreven, realistischer overgekomen zijn. Dat stukje emotie bereikt je als lezer wél door het verhaal van Jolanda. Zij houdt tijdens haar ontvoering een dagboek bij. Hieruit worden later stukken geciteerd en daaruit blijkt haar angst en pijn, maar ook haar vastberadenheid om te proberen weg te komen uit de kelder waar ze vastgehouden wordt.

Van Doorn heeft met Onmenselijke mensen  een realistisch, actueel verhaal afgeleverd, dat weer aan het denken zou moeten zetten. Veel mensen weten dat, zeker gezien het feit dat wapenhandel een lucratieve business is, er veel bedrijven en overheden bij betrokken zijn, ook in Nederland. Ook dit boek zal er zeker niet voor zorgen dat er een einde komt aan deze praktijken, er is nu eenmaal veel te veel geld mee gemoeid, maar dat wil niet zeggen dat de problematiek niet aan de kaak gesteld mag of kan worden. Onmenselijke mensen  bevat een boodschap van Van Doorn aan iedereen die zich aangesproken voelt…