In 1942 begint het verzet te knellen
In 1942 leert Nederland de ware insteek van de nazi’s kennen. In de serie ‘Leven in bezet Nederland’ legt Erik Schumacher de gebeurtenissen in dat jaar onder de loep. Het wordt dan Oorlog op alle fronten.
De Nederlandse economie krijgt het zwaar te verduren. Opgelegde bijdragen in geld, goederen en mankracht aan de Duitse oorlogsmachine ontwrichten het leven van alledag, veroorzaken schaarste.
De gezagsgetrouwe Nederlander loopt in het scherpe mes van de botte bezetter. Zij die zich verzetten moeten dat niet zelden met hun leven bekopen. De Duitsers nemen 461 bekende vaderlanders in gijzeling. Een aantal van hen wordt tegen de muur gezet als vergelding voor ieder ‘vergrijp tegen opgelegde regels. Dat wat de Joodse landgenoten overkomt is met mensonterend eufemistisch weergegeven.
Hitler verordonneert 11 miljoen van hen in Europa te vernietigen. Ontneemt ze stelselmatig hun goed, geld en waardigheid. De oplopende reeks verkrachting van mensenrecht eindigt binnen zeven maanden voor 40.000 Nederlanders in de gaskamers van Auschwitz en andere vernietigingskampen. De Joodse Raad, voortdurend misleidt, helpt ongewild bij de uitvoering van dat proces. De bevolking gruwt, met uitzondering van de NSB van Anton Mussert die vergeefs probeert zijn aanhankelijkheid aan het regime te verzilveren met een premierschap in het land dat hij verraden heeft.
Latent antisemitisme weerhoudt mensen ervan om zich massaal te verzetten. Maar meer nog is dat de angst die er diep is in geramd door een gewetenloze bezettingsmacht.
Het is leven tussen hoop en vrees met groeiende schaarste. Wanneer Hitler aan het begin van dit jaar open had gestaan voor de raad en het realisme van zijn minister van bewapening en munitie, Frits Todt, (naamgever van de Duitse bouwmaatschappij met gedwongen Nederlandse inschakeling) dan had dat de levens van miljoenen mensen kunnen sparen. Hij zag het zinloze van voortzetting van een oorlog die niet te winnen viel. Dat de deelname van de Verenigde Staten het wankel evenwicht verstoorde en tot kansloosheid moest leiden. Zijn voorstel om vredesonderhandelingen te beginnen kostte hem de kop bij een crash van zijn vliegtuig onder zeer verdachte omstandigheden. Nooit waren de gevolgen van een slecht verliezer zo immens groot.
Onder zijn opvolger Albert Speer verhardden zich de vijandigheden. De hoop op een geallieerde invasie blijkt ijdel. Een proef ermee loopt uit op een Canadees drama. De gealarmeerde Duitsers ontruimen de kuststrook hetgeen het evacueren van 200.000 mensen in de kuststrook tot gevolg heeft. Daar waar inzichten bij Hitler ontbreken, zijn er in zijn gevolg mensen met strategisch inzicht die de oorlog een bloedig vervolg bezorgen.
De snelle nederlaag in Japan, in dan nog Nederlands-Indië, drukt de stemming verder. Nederland trekt over de grens van irritatie, maar de moed van een minderheid ketst af op de muur van verschrikking. Schumacher put uit dagboeken, graaft zich diep in de materie om daarmee de gebeurtenissen in het derde oorlogsjaar zo getrouw mogelijk op te dissen.
Een verhaal dat door de vele unieke foto’s sterk tot de verbeelding spreekt. De voornaamste feiten worden separaat opgesomd in een handig overzicht. Het is de verdienste van de auteur dat hij de ingrijpende gebeurtenissen voor een breed publiek inzichtelijk maakt en de lezer als het ware ooggetuige. Het zal moeilijk zijn om deel vier in de serie de rug toe te keren. Je weet hoe het afloopt maar op de weg er naar toe is deze gids meer dan een handvat.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
