Bredero: vrijmoedig jongmens en literair genie
Het kan verkeren, maar de kans dat ooit meer aan het licht komt over het leven van Gerbrandt Adriaensz. Bredero dan het weinige wat nu bekend is, valt te verwaarlozen. Het blijft bij het grote gissen. We moeten het doen met de rijkdom van zijn ongekend grote productie, afgemeten tegen de slechts 33 jaren die hem zijn gegeven. Maar liefst dertien toneelstukken, 200 liederen/gedichten en onnoemelijk veel gelegenheidswerk komen van zijn hand.
René van Stipriaan (1959) haalt in De Hartenjager alles uit de kast om de betekenis van Bredero voor de vaderlandse literatuur te duiden, rekent af met mythen en legenden, trakteert op grondige analyses. Laat het aan de lezer over om te oordelen of de jongeling uit het hoofdstedelijk volksleven van begin zeventiende eeuw thuishoort in het rijtje Vondel, Hooft, Cats en Huygens. Tackelt en passant academici die in bewijsvoering over elkaar heen vallen. Ze schuiven hem wat al te gemakkelijk in hoeken op grond van acceptaties.
Vast staat dat hij vaardiger is in het schilderen met woorden dan in het penselen met verf, wat hij beroepshalve uitoefent. Het is een turbulente tijd met ongekende vrijheden, waarvan Bredero in zijn scheppingsdrang optimaal gebruik maakt. In zekere zin is het jaar 1618, waarin hij op zeer jeugdige leeftijd komt te overlijden, een cesuur. Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt wordt gearresteerd, Hugo de Groot aangehouden en de rem gezet op een korte periode waarin autoriteit de teugels uit handen gaf.
De titel van het boek slaat op de amoureuze dichter. In nagenoeg al zijn werk speelt de liefde en wat dat in de mens los maakt een grote rol. Zelf schijnt hij er zijn weg niet in te hebben kunnen vinden, al blijft het gehuld in schimmigheden. Het steekt bij academici dat hij als niet bestudeerde jongen van het volk tot zulke prestatie komt. Ze laten zich meten met die van Shakespeare, zoveel is duidelijk. Onverbloemd, met grote diepgang, nooit herhalend.
Vondel, P.C. Hooft, Spiegel en Coornhert hebben geen moeite om de genie in hem te erkennen. Subliem in het verwoorden van hartstocht. Het vergt groot inlevingsvermogen om het raffinement te doorvorsen. Plat, leunend tegen pornografie, maar zo mooi geschreven. De bijdrage aan het opkrikken van onze volkstaal, waardoor deze zich kan meten aan de klassieken, is moeilijk te overschatten. Als het puriteinse Calvinistische Nederland zich door de eeuwen heen van hem vervreemdt, volgt steeds eerherstel.
De Spaansche Brabander, Moortje en de Klucht van de Koe, het zijn drie creaties die tot op de dag van vandaag grote achting genereren. Van Stipriaan laat de vrijheid om hem als een drinkebroer en jongen van de straat te typeren. Biedt geen ontsnappingsmogelijkheid om het literair genie weg te schoffelen. Hij voedt met de toelichting op essentiële vaardigheden het begrip voor de waarde van Bredero, die op een leeftijd dat andere erkende literaire grootheden nog tot wasdom moeten komen een volk al schatplichtig maakt. Net als eerdere boeken Over het volle leven en Lof der botheid geeft De Hartenjager een onvergelijkbare inkijk in de literatuurgeschiedenis. In begrijpelijke taal, met veel oog voor het detail.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
