De durende strijd voor menswaardig werk

In 1919 zag de Internationale Arbeidsorganisatie IAO het levenslicht. Ze overwon twee wereldoorlogen, is de oudste multilaterale organisatie. Luc Cortebeeck was er als (vice)voorzitter nauw aan gelieerd, kent de IAO van binnen. In Er is nog werk analyseert hij de honderd jaar, waarin het vaak leek op vechten tegen de bierkaai. Anno 2019 kent slechts 29 procent van de wereldbevolking enige vorm van sociale zekerheid. Vier miljard mensen zijn er volledig van uitgesloten. Zeven van de tien mindervaliden krijgen geen geld; acht van de tien werklozen geen uitkering, vier op de tien kan zich niet tegen ziekten verzekeren.

Is de organisatie met 5.000 leden in 187 landen en een werkkapitaal van 600 miljoen dollar daarmee een tijger zonder tanden? Allerminst! De kindersterfte is sinds 1990 nagenoeg gehalveerd. Er is meer voedsel in ontwikkelingslanden, minder kinderarbeid en meer jeugd krijgt de kans om te leren. De levensverwachting is toegenomen. Cortebeeck loodst ons als een vaardige gids door de ontwikkelingen heen. Zijn gefundeerde mening wordt gestaafd met reeksen cijfers, met overtuigende grafieken. De conclusie dat rijken steeds rijker en armen steeds armer worden is in dit boek geen dode letter. De auteur verschaft je inzicht.  

De oplossing van alle leed lijkt voor de hand liggend als je weet dat een half procent meer belasting betalen door de gefortuneerde, 262 miljoen kinderen aan gedegen onderwijs helpt en dat 3,3 miljoen levens gered zouden worden door betere gezondheidszorg. Autocratische regimes nemen elkaar bij de hand waardoor het zo kan zijn dat elke dag meer dodelijke arbeidsslachtoffers dan oorlogsslachtoffers zijn te betreuren. 

IAO stak honderden uren in mondiaal stakingsrecht maar moet knarsetandend toezien dat een eeuw na dato nog 40 miljoen mensen in slavernij leven met de Myanmarezen en sommige Arabische staten als koplopers. Dan toch ook een prinses van den bloede die in België tientallen mensen jarenlang onder behoeftige omstandigheden wist te houden. Onder gevaarlijke omstandigheden ging de IAO het gevecht aan. Ze zag met lede ogen dat lieden met de daad bestreden wat ze met de mond beleden. Zoals de gevangen genomen Aung San Suu Kyi die zich druk maakte voor de mensenrechten maar toen ze in 2016 op het pluche kwam niets deed om de etnische zuivering van de Rohingya, een islamitische minderheid, te voorkomen. Ze heeft nog steeds de Nobelprijs in haar bezit! Cortebeeck confronteert ons met migranten in Qatar waar voor de bouw van voetbalstadions al 4.000 van hen het leven lieten. De landen van herkomst doen zelfs de mond niet open: ze houden liever de hand op voor het ontvangen van oliedollars. 

Van de 40 miljoen die slavenarbeid doen zijn er 10 miljoen kind. De ellende druipt je van de kin bij het lezen van de wantoestanden: 15 miljoen gedwongen huwelijken, vrouwen- en meisjeshandel. Massale sterfte in textielbedrijven waar kinderen onder erbarmelijke omstandigheden in zeer onveilige panden veel te lange dagen maken tot de dood door brand er een eind aan maakt.

De auteur haalt de input van actuele ontwikkelingen erbij zoals America First en de handelsoorlog van Trump, de gevolgen van Brexit, de digitale revolutie, drones en robotica. Eindigt met tien aanbevelingen die stuk voor stuk hout snijden. Werkgevers, werknemers en regeringen zijn de drie groepen die binnen de IAO hun uiteenlopende invloeden hebben. Bureau- en stafleden hiervan zorgden ervoor dat een reeks afspraken werd nagekomen. Drie stappen vooruit, twee achteruit. Er is nog heel veel werk aan de winkel om de wereldbevolking aan menswaardige arbeid te helpen. Je hoeft geen groot voorspeller te zijn om als je mening te geven dat de IAO er de handen vol aan zal hebben. Cortebeeck doet zich kennen als een uitstekend analyticus die de grote sociale problemen in deze wereld niet alleen helder weet uit te leggen, maar dat bovendien doet in mooie volzinnen. Een boek dat eigenlijk iedereen die het goed met deze wereld voorheeft, moet lezen.