Door IS bezoedeld, maar niet verslagen

Het beeld over IS dat zich vormt door hetgeen via de media tot je komt, is boterzacht in een vergelijk met hetgeen Andrea C. Hoffmann optekent uit de mond van Farida Khalaf. Haar schokkende ervaringen, neergedaald in Het meisje dat van IS won grijpen je bij de strot, doen weerzin omslaan in pure woede over zoveel onmenselijke wreedheid.

Kinderen van amper tien jaar worden door de Dolate Islami fi Iraq va Sufria, de Daeshi of voor ons de Islamitische Staat uit gezinnen weggerukt, vertrapt en verkracht. Farida leert ons de waarheid van binnenuit. Kinderen als slaven verkocht en verkwanseld. Wat doet het met je wanneer je zoals Farida ervaart dat vijandelijke mannen je nog 50 euro waard achten onder voorwaarde dat ze zich veelvuldig aan je kunnen vergrijpen. Voor vaders en zonen van hele dorpen tegelijk is er de onmiddellijke executie; de ellende van moeders en dochters strekt zich uit over jaren.

Farida doet het enige wat rest om aan de hel te ontsnappen: pogingen tot zelfmoord. Als die mislukken wint de overlevingsdrang het van de wens om uit het leven te stappen. Die genoegdoening mag de bestialiteit niet beleven. Wandaden uitgevoerd onder een religieuze sluier, want Farida hangt het geloof van de yezidi’s aan. Farida weet uiteindelijk te ontsnappen, samen met een paar andere meisjes.

Geen fysiek geweld kan haar ertoe brengen de weg van de minste weerstand te kiezen. In dit geval het bekeren tot de Islam. Hoe erg is het als de oudere geloofsgenoten, de oma’s die troost zouden moeten bieden, het laatste stukje zelfrespect weg slaan door erop te hameren dat ze door het verlies van hun eer tot wegwerpartikel zijn verworden: uitgesloten voor een huwelijk want geen man wil er nog aan. Godsdienst als wapen dat je door sekse- en dorpsgenoten met een bord voor de kop uit handen wordt geslagen.

Een boek dat als het ware zichzelf schrijft. Andrea zet het allemaal keurig op een rijtje. Je kunt het boek moeilijk aan de kant leggen in de beschamende constatering dat je aanschurkt tegen sensatiezin. De spanningsboog oprekken. In dringend epos dat je raakt. Vlot geschreven door een auteur die bij herhaling wordt gegrepen door zoveel brute schending van elementaire menswaardigheid. Het verdere leven van Farida in Duitsland moet uitwijzen of de triomf over IS meer is dan een Phyrrus-overwinning.

De uitgever doet er goed aan door bij een herdruk het door elkaar halen van nichtje en vriendin in het verhaal recht te zetten. Wat er op de cover over wordt gezegd spreekt de inhoud tegen. Maar wat stelt dat vergrijp nu eigenlijk voor bij dat wat in dit boek aan de orde wordt gesteld?