Inkijk pluriformiteit van Iran
Wie denkt het DNA van Iran te kunnen vissen uit de grote kom met gemeenplaatsen, doet er goed aan om Het rijbewijs van Nematollah te raadplegen. Marja Vuijsje brengt ons via haar boek in contact met een Iraanse familie in de periode tussen het verscheiden van grootvader Nematollah en de jeugd van kleindochter Maryam met de focus gericht op zoon en vader Arash.
Die komt na de Iraanse Revolutie naar Nederland. Dat is niet de hechtpleister die het voor zijn dochter wel blijkt te zijn. Een intrigerend epos over een volk dat zich verzet tegen de sjah. Het ziet vervolgens met verbijstering de verschrikking van de geheime dienst Savak ingeruild voor de verklontering van kerk en staat onder ayatollah Khomeiny. Zoiets als van de vijfde versnelling terug naar z’n één: van het grenzeloze naar het streng begrensde. Een verhaal dat met het omslaan van iedere bladzijde meer en meer raakt naarmate ook de familie uitwaaiert naar Amerika en diverse West-Europese landen. De drang naar vrijheid kan de hang naar eten, gulheid en gastvrijheid als idioom van Iran nooit geheel en al verdringen. Dan toch: de afdronk van onze way of live op de tong van de Iraniër mag ons een les zijn. Vrienden die een afspraak moeten maken voor een volgend treffen om zo de vriendschap in stand te houden in plaats van gewoon bij elkaar binnen te lopen, want daar ben je immers vrienden voor? Nederland en zijn eenzaamheid in de massa! Wel een land waar je hardop kunt zeggen wat je denkt. Dat is voor Arash het houvast op het drijfzand.
De familiaire verwevenheid vult een derde deel van het boek. Tot bladzijde 84 een vrij rimpelloos verhaal met als enige deining de wijze waarop grootvader over de levenszee vaart. Een man met een libido dat vele malen te groot blijkt voor de echtelijke sponde. Dat zegt veel, want als gepasseerde vijftiger bezorgt hij na twee eerdere huwelijken een kind van 12 in de erop volgende achttien jaren liefst elf zwangerschappen. Ineens, op de genoemde bladzijde 84, ervaar je ‘het dondert niet’ als een schok. Wat volgt is de ene uitbarsting na de ander met een ayatollah die zijn volk geestelijk knecht. Het meisje van 12 wordt als oma het draai- en keerpunt van de familie. Haar ash, kookoo sabzi en samowar houden de boerenkool en bitterballen er ver onder. De rotsvaste oma valt van haar geloof, waarmee ze de contraproductiviteit van Khomeiny’s bewind illustreert.
Vuijsje doet veel onderzoek voor haar boek. Wil dingen weten uit de eerste hand, uit eigen waarneming. Deze migratiegeschiedenis is een lezenswaardige die afrekent met vooroordelen. Opgediend in inspirerend taalgebruik, mooie volzinnen en oog voor detail. De titel van het boek verdient niet de prijs voor vindingrijkheid. De taxi speelt een zeer beperkte rol. Wat meer zegt is de ondertitel die aan de migratie raakt. Vuijsje schuurt enkele keren tegen belangrijke literatuurprijzen aan die wel eens aan minder begaafden zijn uitgereikt.
De auteur laat Arash de hunkering van Iraanse academici naar het Europa doen waar soortgenoten zo in een baan kunnen stappen. Mogen we namens vele honderden werkloze academici in Nederland vragen waar Arash die wijsheid vandaan haalt? Zo lang is Vuijsje toch ook weer niet van huis geweest dat haar de zin voor der werkelijkheid is ontgaan? Wat beklijft is een boek met een uiterst actueel thema dat kundig en passioneel wordt uitgewerkt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
