Dieplezen verruimt de horizont

Van Dale is er nog niet aan toe, maar bij Philip Huff heeft de term dieplezen ingang gevonden. Hij hamert er op in een boek dat een lans breekt voor literatuur. Hij schreef het na een aantal ingrijpende operaties, tijdens de reis die hij erop liet volgen naar Australië en Nieuw Zeeland. Dat schept hem de gelegenheid om het werk van bekende en wat minder gevierde schrijvers te analyseren.

Waar mogelijk verknoopt hij de spanning van de ziekenhuisopname met de verhalen die hij onder de loep neemt. Het lezen van goede boeken, zo is zijn boodschap, geeft inzicht in je existeren. Laat je nadenken over je eigen leven, levert bevestiging op of ontkenning. Als je leven aan een zijden draadje heeft gehangen heb je de neiging om het vervolg als extra tijd te zien. Huff kwalificeert het als aandachtige tijd, waarin je hoe dan ook meer stilstaat bij en waardering opbrengt voor die ogenschijnlijk onbelangrijke dingen in het hier zijn. Gezondheid wordt pas belangrijk als ziekte en ongemak die gezondheid in de weg staat. In het verlengde daarvan: stijgende waardering voor het thuisfront naarmate je er verder van bent verwijderd.

Literatuur biedt reflectie op het existeren. Een instrument voor afweging. Het lezen van een goed boek, aldus Huff, maakt je vrij van dat wat je opgedrongen is en brengt je ertoe het stuur zelf in handen te nemen en een eigen keuze voor invulling van het leven te maken. Het trekt je over de streep daar waar je aarzelt, want hij of zij (de auteur) deed het immers ook. Een gevoelsmens ten voeten uit met een lichte neiging naar het verdrietige in de menselijke beslissingen. Daar ligt althans enig accent op in de op zich razend knappe recensies, opgedist in prachtige volzinnen. Nogal wat Engelse passages van de door hem gewaardeerde schrijvers. Waarschijnlijk omdat de vertaling het beoogde gevoel niet kan raken.

Literatuur brengt je dichter bij jezelf. De historicus Huff verliest het van de filosoof Huff. Herhaalde bevestiging dat bespiegeling in romans meer aandraagt dan het simpel opdissen van feiten. Een interessante uitstap naar de voorspellende gaven van een Orwell met Big Brother als voorbeeld. Geen halfslachtige meningen maar goed onderbouwde stelling name. De lezer zal zo nu en dan de vraag stellen waarom voor de moeilijke woorden is gekozen daar waar het simpel kan. Maar dan kom je aan het wezen van de literatuur.

Knap ingevulde details die soms de neiging vertonen om de essentie te overstijgen. Maar de essentie zit ‘m wat Huff betreft vaak in de details. Een goed boek plaatst je in de schoenen van de ander, bewijst lippendienst aan het invoelen. De schrijver geeft voorbeelden van auteurs die in hun latere leven door de eigen creaties worden ingehaald met niet zelden een dramatische afloop. Huff is de pure propagandist voor dieplezen met ragfijne karakterbeschrijving en groot empathisch vermogen.

Nadenken kost tijd. Koester dus niet de illusie om de paperback in een avond te kunnen consumeren. Dan is er gegarandeerd weinig blijven hangen. Dieplezen geeft diepgang in de krochten van jezelf.