De almacht aan de mens van de toekomst?
De mens van de toekomst is de diersoort die door kunstmatige intelligentie en biotechnologie een goddelijke status bereikt en koerst op onsterfelijkheid. De homo sapien die als gevolg daarvan transformeert in Homo Deus. Dat is tegelijk de titel van het boek waarin Yuval Noah Harari het uitlegt. Via humanisme in diverse geledingen naar dataïsme.
(Diep)gelovigen zullen waarschijnlijk na een aantal atheïstische stellingen het boek de rug toekeren. Als ze al zover komen om het aan te schaffen, want het verschuiven van de almacht van God naar de mens zit in de titel verscholen. Het vergt groot inlevingsvermogen om de auteur, die eerder Sapiens, de kleine geschiedenis van de mensheid, schreef te volgen. Niet zelden zal de volhoudende lezer in verwarring raken bij de beschrijving van een proces, dat wordt beheerst door algoritmen. Dat is de methode van kansberekening: een methodische reeks stappen, te gebruiken om berekeningen te maken, problemen op te lossen en tot beslissingen te komen.
Zielig? Nee, dat vooral niet, want volgens Harari is het ontbreken van een ziel verklaarbaar. Wat resteert is een geavanceerde ark, bevolkt door de allerrijksten. De weg naar de almacht van de mens is geplaveid met liberalisme, communisme, fascisme en humanisme. De laatste legt het oordeel over het handelen bij de acteur, met verwerping van de hogere macht. De mens die wikt en God beschikt gewijzigd in De mens wikt én beschikt. Blasfemie van de buiten categorie. De technologie die de religie vloert. Genetische modificatie van de bovenste plank.
Een ontwikkeling die leidt tot massale werkloosheid. Algoritmen vangen 89 procent van de bakkers, 99 procent van de obers, 88 procent van de bouwvakkers, 83 procent van de zeelieden en 72 procent van de timmerlieden. Archeologen kunnen gerust zijn: de supermens kaapt daar slechts 0,7 procent van de banen weg. Of dat de overgrote meerderheid van het mensdom tot nutteloosheid veroordeelt, hangt af van de creativiteit om nieuwe banen te creëren.
Wie geen denkrimpels heeft roept ze op bij het lezen van deze provocerende blik op de toekomst. Spugen in een buisje en even later is kristalhelder welke gevaren je bedreigen. Algoritmen die het stuur over ons van ons overnemen. De botsing tussen de ervarende en verhalende zelf. De macht aan de geüpgrade supermens. Wat niet verandert is het gapende gat tussen rijk en arm dat alleen groter wordt. En nu al bezitten 62 van de machtigste mensen net zoveel als 3,6 miljard van de armste sapiens op deze aardkloot.
De kracht van de auteur is dat hij iedere ‘ja maar’ pareert met voorbeelden uit de praktijk. Een sterke onderbouwing van argumenten waar je als modale lezer mee wordt afgetroefd. Wat resteert zijn lezers die halverwege al tot de conclusie komen dat ze in zo’n wereld niet willen leven en anderen die er een grote uitdaging in zien.
Vlot geschreven zodat de complexe materie toch voor een groot publiek toegankelijk is. Het verraadt bijzonder veel studie en zet de wereld tot nadenken. Dit boek verdwijnt niet tussen de massa, maar zal heel vaak door de vingers blijven gaan. De diersoort mens die de hoogste macht over neemt?
Het is alleen zoeken naar argumenten om hem een dwaalspoor aan te wrijven. En dat kon wel eens een hele lange speurtocht worden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
