Een mildere kijk op Karl Dönitz
Barry Turner wil met Karl Dönitz. De laatste dagen van het Derde Rijk de lezer een wat mildere kijk op de Duitse grootadmiraal voorschotelen door zich te focussen op zijn kunde als militair strateeg. De titel is in zoverre misleidend omdat het boek zich slechts voor een deel met Hitlers erfenis en dus met de laatste dagen bezighoudt. Het gaat voornamelijk over datgene waarmee Dönitz eerder naam maakte: zijn grote kennis op het vlak van duikboten. Hij bracht er in de eerste oorlogsjaren de Engelsen mee op de rand van de nederlaag. In twee jaar tijd acht miljoen tonnage scheepsruimte weg getorpedeerd.
De bedachte innovaties sorteerden niet het door hem gewenste effect om de simpele reden dat het verstand van Hitler ontoereikend was ze op waarde te schatten. De Operatie Hannibal die Dönitz uitvoerde tijdens zijn Führerschap draagt Turner hem als verdienste na. Het onttrekken van 2 miljoen Duitse militairen en burgers uit door Russen bezette gebieden. Dönitz doorzag de Russische agressie beter dan de Amerikaanse regering. Daarin spoorde hij met Winston Churchill.
Het zal de lezer moeite kosten, net als vele intelligentsia/auteurs eerder, om de militair en ideoloog uit elkaar te halen. Dönitz vertraagde de overgave met name ook omdat hij geloofde in de ideologie van vernietiging, antisemiet als hij was. Zijn geloof in eerherstel laat de schrijver goed tot z’n recht komen. Het is sowieso een prettig leesbaar epos. Inspringende teksten waarin getuigen het woord voeren. Wat ‘springerig’ in de tijd, hetgeen je verplicht om goed bij de les te blijven teneinde de dwarsverbanden te vatten. Pas aan het eind van zijn leven, in een democratisch Duitsland, klinkt wat flinterdunne sympathie door voor deze kentering.
We denken dat de auteur valse hoop koestert als hij met de aanwezigheid van Engelse militairen bij zijn begrafenis de antipathie tegen de volger-van-de-beul een stuk milder maakt. Dat men zich in Scandinavië weinig humaan toont en gevluchte mensen in barre omstandigheden geen hulp verleent is ongetwijfeld juist. Maar hoe begrijpelijk na alle gruwel die van Duitse zijde vijf jaar lang is uitgestort. Dat zou vergevingsgezindheid-kort-door-de-bocht hebben vereist. Voor de massa zal Dönitz toch met name als vaandeldrager van de vernietigingsstrategie voortleven. Hoe goed hij zich ook als strateeg heeft ontpopt. Dat is de steek onder water die hem blijft toegediend.
Maar hem neersabelen als een mislukte nazi is onjuist. Dat is het wat Turner ontwart en waarvoor hij munitie aandraagt. In tegenstelling tot Albert Speer en anderen krijgt Dönitz een relatief kort verblijf in een Berlijnse gevangenis toegemeten. Dat de beschrijving enigszins tendeert in de richting van de menselijke krijgsheer is begrijpelijk. In de tot nu toe verschenen publicaties lag het accent eenzijdig op de slechterik in de man. Het boek verheldert de kijk op de laatste oorlogsmaanden, de heroïek en de dramatiek die erin verborgen zit. Geschikt voor een brede lezersgroep. Wat zuinig voorzien van illustraties, dat wel.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
