Kijk in keuken van openbare aanklager

Pascale Bruinen laat de lezer naar hartenlust gasduinen op het veld van de openbare aanklager. Anders gezegd: ze confronteert met de veelheid aan aspecten waarmee een Officier van Justitie te maken krijgt. Degenen die daardoor volkomen verrast zijn bevinden zich in het selecte gezelschap van Bruinen zelve, die voor ze van de advocatuur de sprong naar het openbaar ministerie maakte, ook geen idee had dat er zoveel op haar pad kwam. Ze vertelt er met aandoenlijke openhartigheid over. Dat alles doorspekt met een stevige scheut humor. Ze spaart zichzelf allerminst. Door die kwetsbaarheid verkleint ze de kloof met de buitenwacht die ‘ineens’ ervaart dat zo’n strafpleiter er ook maar een van ons is. Dit gevoegd bij haar gave om situaties beeldend te omschrijven brengt haar nog dichter bij haar publiek.

Na een mislukt huwelijk getrouwd met een politieman en juist dat ‘partners-in-crime’ zijn levert extra dimensie op. Wanneer je van twee kanten met ‘de krochten van de slechtheid’ te maken krijgt en ervaart dat toga en uniform magnetiserende werking kunnen hebben, verdwijnt de onbevangenheid ten opzichte van de medemens. Een rem op het spontane. Daar staan zoveel ludieke, kolderieke momenten tegenover dat je om met Bruinen te spreken toch eens en voor altijd Officier van Justitie wilt zijn. Magistraat, mens en moeder. Zo op het oog conflicterend. Vooral wanneer je als schrijver zedenzaken tot de meest interessante van je werk ervaart. Daarbij zijn helaas vaak kinderen betrokken. Hoe moeilijk is het dan 'een en ondeelbaar' te blijven? Ze ontkent niet dat in zulke gevallen het moederhart een paar slagen meer maakt. Dat echter laat ze hooguit meespreken in het requisitoir. Moeilijk heeft ze het soms met de advocatuur die niet de misdaad, maar de mens verdedigt. Het gevoel van het onwaarachtige dat kriebelt en de teleurstelling die naar de keel grijpt als vrijspraak moet volgen wanneer wettig bewijs ontbreekt en overtuiging op de weegschaal doorslaat. Hoe hard komt het aan wanneer een vrouw zelfmoord pleegt bij wie je kort tevoren de complete huisraad hebt laten verwijderen omdat manlief steelt als de raven? Ontwapenend is de wijze waarop ze zich tussen de lezer begeeft. Door de opmerking dat je als Officier van Justitie door de jaren heen wat milder wordt in je eisen. Je kunt dus maar beter met een aanklager op leeftijd te maken krijgen?

Een probleem voor de auteur is het ontkoppelen en weer hechten van de columns die ze eerder in het Algemeen Dagblad schreef. Dat blijkt bijvoorbeeld wanneer ze ergens voorin het boek met een nieuwe partner de (nacht)rust vindt waarvan de connectie pas veel later gestalte moet krijgen. Het spreekt voor haar gevoelsmens-zijn dat ze die moeilijke episode in haar leven voor zichzelf houdt. Het is per slot van rekening een inkijk in het vak en niet in het gezinsleven, waar partners elkaar toch al zo hard nodig hebben. Eerder was ze verbonden aan de advocatuur in Los Angeles. Daaraan heeft ze de tic over gehouden om te pas en te onpas Engelse uitdrukkingen te debiteren. Oh ja, de titel Mijn eerste lijk is gelukkig vers heeft allerminst de sensationele lading die je daarin zou kunnen zoeken. Je moet als Officier van Justitie nu eenmaal ook getuige zijn van autopsie.

Al met al een zeer geslaagde poging om de eenzijdige kijk op werk en wezen van een Officier van Justitie bij te sturen. Dat zal ook Herman Bolhaar gedacht hebben die haar als hoogste baas van het Openbaar Ministerie groen licht gaf voor publicatie.