Fernando: vat vol tegenstrijdigheden

Heftig. Die omschrijving is van toepassing op iedere bladzijde in het levensboek van Fernando Ricksen. De knokker in het voetbalshirt laat het liggen in het gevecht tegen drank en vrouwen met een snuifje drugs als toegift. Op het moment dat zijn bestaan van een stroomversnelling in een traag kabbelend Limburgs beekje raakt, als hij zich afvraagt hoe het hem zou vergaan wanneer hij wat minder hard met geld zou hebben gesmeten, krijgt hij te maken met het andere ALS, de dodelijke spierziekte. Het gevecht dat hij niet kan winnen. Levensgenieter als hij is weigert Ricksen zich over te geven aan doemdenken. De knokker in hem verzet zich tot het uiterste. Een aangrijpend verhaal van een jongen uit een arbeidsgezin die het met een beperkte techniek en een meedogenloze inzet heel ver brengt.

Via Fortuna SC, AZ naar Glascow Rangers en Zenit Sint Petersburg met tussentijds twaalf interlands. Een begenadigd biljarter voor wie voetbal uiteindelijk eerste keus is. De passie in het voetbalspel krijgt geduchte concurrentie van die in overspel. De verfoeide media met hun Indianenverhalen sabelen hem neer. Het komt niet bij Fernando op dat die verhalen niet zelden zwak afsteken tegen de verderfelijke moraliteit, zoals fatsoensrakkers het ongetwijfeld zullen zien. Helemaal ongelijk hebben ze niet. Echtgenote Graciela moet gek van hem zijn geworden. Egoïst als hij is komt het niet bij hem op dat ie puur voor zichzelf leeft. 'Gek als een deur', zegt zijn omgeving. Met een knipoog, want echt boos op hem worden kon je niet. Ricksen kan geen overdaad aan zelfkennis worden verweten. Hij maakt zich wel heel gemakkelijk van zijn strapatsen af door ze af te schuiven op de noemer: heb ik nodig.

Zedenmeesters zullen niet verder dan de eerste vijftig bladzijden komen. Jammer, want het is voor met name de jonge professionele sporter één van lering naast vermaak. Hoe gemakkelijk je tot egocentrisch gedrag komt. Abnormaliteiten gewoon gaat vinden. Vincent de Vries, het is ons vergeven, lijkt zo hier en daar de tekst met een slok op te hebben geschreven. Best onderhoudend, zeker, maar alles loopt door elkaar. Het meest storend is dat bij de beschrijving van de alcoholist Ricksen. In Rusland drinkt hij geen druppel meer. En ineens is hij weer ladderzat.

Een van de rode draden is de verhouding met Dick Advocaat. Daarin durft de voetballer wel zijn tekortkomingen prijs te geven. De waarde van het boek zit ´m in de inkijk in het leven van een profvoetballer die door het blinde adoreren van een naïeve massa het stuur over zichzelf kwijt raakt en abnormaliteit tot gewoonte verheft. Dat Fernando als amper volwassene een kind verwekt komt er pas op één van de laatste van de bijna 500 bladzijden uit. Met een gevoelloosheid die koude rillingen bezorgt. De Vries levert een Ricksen af die teveel met zichzelf wegloopt. Wat blijft hangen is het schokkende beeld van jonge mensen die door een overdaad aan geld diep in een poel van ellende wegglijden. Een boek dat gemakkelijk consumeert, warrig geschreven, dat ook. Popie Jopie genre met een trieste afdronk.

Deze recensie is van de geactualiseerde editie die in juli 2015 verscheen.