Deze recensie, ik moest het doen, uiteindelijk.

Lang twijfelde ik of ik mijn leeservaring of zelfs een rating zou delen/toevoegen.
Oorzaak hiervoor was het gevecht dat ik leverde tijdens het lezen van deze roman.

Eerst was er de kabel, die bracht licht. Daarvoor was er enkel vuur als bron van licht en warmte. Kabels die gedrapeerd worden over de elektriciteitspalen vanwaar zij vertakten om de boerderijen/woningen binnen te dringen. Schakelaars deden lampen spastisch knipperen, zoemen en knetteren tot minuten later de glazen bol aan zelfvertrouwen won en de kamer stabiel rondscheen. Toen kwam het water. Leidingen braken binnen in de huizen. De scepsis tegen de vernieuwing was groot.
Het verhaal schoot uit haar startblokken, con brio.

Een valse start dan? Neen. Zeker niet.
Het werd mij alleen niet duidelijk of het om een loopnummer ging met of zonder hindernissen en evt een waterbak.
Het werd de vijfkamp! Een Griekse nog wel. Kon ook niet anders in dit Olympisch jaar.

Sanne ontvouwt haar verhaal in de vorm van een Griekse tragedie.
De vijf akten: Arbeid - Vereniging - Dienst - Verwachting - Weg
Het koor (dat steeds anoniem haar commentaar uit) bestaande uit huisnummers en X van de Kapelstraat
De tragedie wordt dan afgesloten, alle spelers verdwijnen van het toneel dat Sanne had opgebouwd in het boek.

Het is deze compositie waar ik mee worstelde, telkens opnieuw, waardoor de zin om verder te lezen afnam. Het koor ergerde mij. De enggeestige - helaas typerende Vlaamse - dorpsmentaliteit vraten mijn energiebalans naar negatief.

Soms leek het mij een puzzel waarin je mooie stukken aaneen gepuzzeld kreeg om dan gefrustreerd vast te stellen dat enkele stukken ontbraken, en opnieuw en opnieuw. Ik las geen verhaal.

Maar ik bleef volharden, waardoor ik wel kon genieten van Sanne's fraaie schrijfstijl.
Gras zal niet langer gras zijn! Haar ijver voor zorgvuldig woordgebruik kan niet genoeg in de verf gezet worden. Bij deze een warme oproep aan ons onderwijssysteem om genuanceerd en rijk taalgebruik opnieuw te cultiveren. De verwondering heeft deze delicatesse nodig. Een taal, grof gebruikt zoals ze in het boek schrijft, staat deze verwondering in de weg.

Enkele voorbeelden van heerlijke verwoordingen:
* elektrisch licht versus blind breien: p.15
* wereld te groot voor woorden: pp.44,45,86,89
* liefde voor verbindende natuur: pp.47,49
* smaak van de associatie: pp.91,92,93
* dienstbaarheid: pp.102,103,107,221
* verbeelding: p.211

De leden van onze leesgroep ervaarden dezelfde hindernissen net als ik, zelfs één iemand was in de waterbak beland na een hindernis en heeft de finish niet gehaald.
Een verrassende vaststelling, zeker na haar passage bij VPRO Boeken in april 2024, de superlatieven in de pers en ook het interview van Michael De Cock met Sanne Huysmans op Radio 1 (Smak Gent). Nog steeds te herbekijken en beluisteren. Een unanimiteit in de bijzonderheid van het boek.

Ik leerde nu dat dit een nieuwe richting is binnen de literatuur. In de Standaard las ik:
"Waar schrijven we over na het modernisme, dat op zoek ging naar nieuwe vormen voor een nieuwe wereld? En na het postmodernisme dat een einde maakte aan de illusie dat één verhaal de hele werkelijkheid zou kunnen omvatten? Dit laatste inzicht, dat het einde van de Grote Verhalen inluidde, was erg belangrijk, maar is inmiddels vooral uitgemond in de productie van ontelbaar veel kleine verhalen. En dat is wel een probleem. Die kleine verhalen doen zelden moeite om voorbij de eigen grenzen te kijken, terwijl de literatuur toch meer zou moeten kunnen leveren dan de persoonlijke ontboezemingen van een zelfbewust ik."

Zoals steeds, lees en maak uw eigen oordeel!