Zonder pech kun je geen geluksvogel zijn

‘De vrouw van mijn vader was dood. Mijn moeder zei dat we de auto naar zijn huis moesten nemen om te kijken wat er voor ons te halen viel.’

Een roman met zo’n openingszin kan bijna alleen maar geschreven zijn door Amy Bloom, de liefhebster van grillige karakters met nog grilliger levenslopen. Getraind door het schrijven van korte verhalen zet ze direct de sfeer neer: geen tegenslag zo groot, of haar personages zien er een buitenkansje in. Of het leven nu tegenzit of niet, de halfzusters Eva en Iris zijn zelfverklaarde geluksvogels. Pakken wat je pakken kunt, had het motto voor de roman Wij geluksvogels kunnen zijn.

Eva’ moeder verlaat haar, terwijl papa er nog een gezin op na houdt. Daar ontmoet Eva haar glamoureuze halfzuster Iris, die aanvankelijk niets moet hebben van die kleine grijze muis, maar later accepteert dat Eva allerlei klusjes voor haar opknapt.

Zoals elk meisje in de jaren veertig, dromen de halfzusters uit de Midwest van een glanscarrière in Hollywood. Omdat papa hun spaarcentjes steelt, besluiten de zussen in de filmstad neer te strijken. Iris zet kleine stapjes naar eeuwige cinefiele roem, maar lesbische rollebollen met een bekende actrice doet Iris op de zwarte lijst belanden. Wat nu? Papa duikt op en het verenigde trio besluit naar New York af te reizen, samen met visagist en boezemvriend Francesco.

Zo duiken er steeds nieuwe mensen op, die aanhaken bij deze disfunctionele familie, die maar blijft functioneren. Als ze allemaal bij de rijke familie Torelli werken, belanden ze in een tijdelijke rustfase. Dat daarvoor de Duitse man van kokkin Reenie in een interneringskamp moet worden geloosd, het zij zo. Als Iris en Reenie een relatie krijgen, regelt Eva een pleegzoon, door die uit een joods kindertehuis te stelen.

Zo is er voor elk probleem een oplossing. Deze mensen zijn niet zo makkelijk door het noodlot eronder te krijgen. Wij geluksvogels ademt de optimistische sfeer tegen de klippen op, die eind jaren dertig in de VS te vinden was. Het is goed te merken dat The Great Gatsby een van door Amy Blooms meest bewonderde romans is. Geluk is te koop, geluk dat regel je zelf. Zoals Eva het verwoordt, als ze voor het eerst zelf geld verdient met het lezen van Tarot-kaarten: ‘De pijn in mijn borst, die ik had gehad sinds de dag dat ik [door mijn moeder, red.] was achtergelaten, werd minder. Het was geen verdriet geweest. Het was gekomen doordat ik toen blut en slecht gekleed was geweest, en dat was ik nu niet meer.’

Amy Bloom kan schrijven, dat heeft de voormalige psycholoog al vaker bewezen. Toch mist een aantal sleutelpersonages diepgang in deze roman. Vooral Reenie, de bloedmooie kokkin die Iris helemaal gek maakt van de liefde, blijft flets. Ook de Torelli’s blijven van bordkarton. Misschien onvermijdelijk als je tientallen personages op de pagina’s smijt. Wat beklijft zijn de twee halfzusters, die een overtuigende haat-liefde verhouding koesteren door de jaren heen.

Jammer dat Bloom het nodig vond het verhaal deels via brieven te vertellen. Niets tegen brieven, maar hier betreft het epistels waarin de zusters het verleden oprakelen. Niet geloofwaardig en het voegt niets toe. Bloom heeft zo’n kunstgreep niet nodig. Uiteindelijk is het genieten van zusters die zich niet laten ringeloren door een tegenslag meer of minder. Eens een geluksvogel, altijd een geluksvogel.