Fantasierijk, complex en ongemakkelijk
Het nichtje van de poppenspeler is de tweede roman van de Britse schrijfster Angela Carter (1940-1992). Deze ‘internationale klassieker’ werd oorspronkelijk gepubliceerd in 1967 als The magic toyshop en recentelijk door Marijke Versluys vertaald in het Nederlands. Een coming of age verhaal over een meisje in de puberteit dat worstelt met thema’s als vrouwelijkheid, relaties en seks, maar ook een ongemakkelijk sprookje met een onschuldige maagd, een schurk en een redder.
De 15-jarige Melanie groeit op in een gelukkig, welvarend gezin. Tijdens een zakenreis in de Verenigde Staten komen haar ouders plotseling om het leven. Melanie en haar broertje en zusje worden ondergebracht bij een onbekende oom en tante in Londen. Dit disfunctionele gezin bestaat uit Oom Philip, de agressieve pater familias, tante Margaret, die jaren geleden gestopt is met praten, en haar twee broertjes Francie en Finn, twee onverzorgde jongemannen. Al bij de eerste ontmoeting vindt Melanie haar nieuwe familieleden vooral vies en ordinair.
Het contrast tussen Melanie’s oude en nieuwe leven is enorm, zowel in materieel als emotioneel opzicht. Fysiek bestaat haar nieuwe ‘thuis’ uit: “dit kille, hoge, ongerieflijke huis met die bedreigende bruine eindeloze gangen waar het gierend tochtte alsof er locomotieven doorheen stoven.” Emotioneel ziet het meisje haar nieuwe bestaan als: “de keiharde, liefdeloze waarheid…het zwarte, bittere brood des levens.” Dit in tegenstelling tot het liefdevolle, rijke verleden.
Oom Philip is speelgoedmaker van beroep en bedrijft een winkel aan huis. Hij regeert het huishouden met harde hand. Al schreeuwend en slaand leeft hij zich uit op de andere gezinsleden. Niet geheel onterecht omschrijft Melanie hem dan ook als “de antichrist van de Apocalyps”. Naast al zijn onhebbelijkheden heeft Oom Philip één grote passie: marionettentheater. Iedere maand voert hij in de kelder van het huis een voorstelling op met zelfgemaakte houten poppen. Op een dag besluit hij Melanie in zijn volgende voorstelling te willen ‘gebruiken’. De desbetreffende uitvoering van Leda en de zwaan bevat een onbehaaglijke scène waarin de zwaan het meisje probeert te verleiden. De vertoning leidt ertoe dat alle onderhuidse spanningen in het gezin op explosieve wijze tot uitbarsting komen, waarna alles voor altijd anders zal zijn.
Het nichtje van de poppenspeler is een vat vol tegenstrijdigheden. In prachtige, beeldende zinnen worden ongemakkelijke situaties tot in detail beschreven. Het mooie taalgebruik staat hierbij in contrast met de lelijkheid van de gebeurtenissen. Het is ook een gelaagd verhaal. De dagelijkse werkelijkheid bevat veel invloeden vanuit de literatuur, Griekse mythologie en eeuwenoude sprookjes. Ook zitten er maatschappijkritische elementen in het verhaal. Bijvoorbeeld over de positie van vrouwen: “ze wisselden een blik zoals vrouwen die al eeuwen wisselen: ze waren arme, financieel afhankelijke vrouwen, planeten in een baan om een mannelijke zon.”
Als lezer is het soms moeilijk om de weg te vinden in dit rariteitenkabinet. Waar de één zal worden meegevoerd door het prachtige taalgebruik, zal de ander aan bepaalde gebeurtenissen vooral een bittere nasmaak overhouden. Met Het nichtje van de poppenspeler heeft Angela Carter in ieder geval een origineel én ongemakkelijk document achtergelaten. Vandaag, bijna 50 jaar na de eerste publicatie van dit boek in Engeland, zullen ook de Nederlandse lezers door het verhaal worden verrast en ontroerd, of in vertwijfeling worden achtergelaten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Doortje
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
