Een beschadigde vrouw

De goedheid van vreemden is de nieuwste roman van de Argentijnse bestsellerauteur Claudia Piñeiro (vertaling: Eugenie Schoolderman). Een beklemmend verhaal over een door het leven getekende moeder die vrede probeert te sluiten met haar verleden. Het grote verdriet van Mary Lohan is het in de steek laten van haar bloedeigen zoon. Wat heeft haar bezield om dit te doen? En waarom wil zij uitgerekend nu de confrontatie met hem aangaan? Twee vragen die (langzaam) in de loop van het verhaal worden beantwoord. De goedheid van vreemden is een indringende vertelling over eenzaamheid, schuldgevoel en boetedoening.

Na een verblijf van bijna twintig jaar in de Verenigde Staten keert Mary Lohan terug naar haar geboorteland Argentinië. Officieel voor een werkbezoek van twee weken. In werkelijkheid gaat María Elena Pujol, zoals zij voor haar vlucht naar Boston nog heette, terug naar de plek waar zij ooit gelukkig getrouwd was, en de moeder van een zoon: Federico. Met haar nieuwe naam en een geheel ander uiterlijk duikt Mary weer op in haar voormalige leefomgeving. Zullen de mensen haar herkennen? En vooral: zal de inmiddels volwassen Federico beseffen dat zijn moeder in een andere gedaante voor hem staat? Heeft hij geleden onder haar jarenlange afwezigheid?

De goedheid van vreemden gaat over being at the wrong place at the wrong time. Hoe één onfortuinlijk moment het leven voor altijd verandert. Dit overkomt Mary. Zij speelt de hoofdrol in een heftige gebeurtenis met tragische gevolgen. Iedereen in haar omgeving heeft hier een oordeel over. Had Mary anders moeten handelen om deze ramp te voorkomen? Of betreft het simpelweg een noodlottige samenloop van omstandigheden? Deze schuldvraag houdt Mary en de mensen in haar directe omgeving nog jarenlang bezig.

Zelf reflecteert zij als volgt op deze gebeurtenis:

"Maar het leven bracht die situatie op mijn pad. Dat overkomt niet iedereen, er zijn mensen die geboren worden, leven en doodgaan zonder dat iemand of iets hen ooit op de proef stelt, ze onderwerpt aan een test over wat ze zijn en wie ze zijn, en of ze het aankunnen of niet. Een willekeurige moeder komt bijvoorbeeld niet in een situatie met zulke verstrekkende gevolgen terecht om aan te tonen wat ze waard is. Maar het leven pikte mij er wel uit voor de test..."

De meeste mensen in Mary’s omgeving zijn niet bepaald vergevingsgezind. Deze manier van oordelen zet aan tot nadenken. Hoe zouden wij reageren als iemand in onze omgeving een (grote) fout maakt? Zouden wij loyaal zijn aan deze persoon? Omdat het noodlot per slot van rekening iedereen zou kunnen treffen? Of wanen wij onszelf onschendbaar en veroordelen wij de ander die dit overkomt? Zware, interessante stof tot nadenken die dit boek ons schenkt.

Uiteindelijk kan Mary de veroordelende blikken niet langer verdragen, en wil zij ook haar zoontje van deze zware last verlossen. Zij neemt een drastische beslissing:

"Wat is de laatste grens die een moeder over kan gaan, hoever kan ze gaan, denkend dat ze iets goeds doet voor haar kind? Wat is datgene waarvan ze nooit voor mogelijk heeft gehouden dat ze het zou doen, maar wat ze nu accepteert als iets natuurlijks, een levenswet, iets wat gewoon je plicht is?"

De goedheid van vreemden is een verhaal met veel diepgang. Achter iedere zin schuilt méér. Het verhaal ontvouwt zich tergend langzaam, maar dit trage tempo past goed bij zware thema’s als rouw, schuld, verdriet en eenzaamheid. Toch zijn er ook lichtpuntjes. De empathie die je als lezer voelt voor Mary, haar veerkracht en durf om een ander bestaan in het buitenland op te bouwen, én het aandienen van een nieuwe liefde. Tot slot is er nog de tijd die bepaalde wonden heelt en wellicht begrip en vergeving met zich meebrengt. Lukt het Mary, de beschadigde vrouw om met zichzelf in het reine te komen?