Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een ongemakkelijke liefde

Doortje 29 september 2017

In de hoogtijdagen van de Apartheid besluit Adriaan van Dis (1946) om Afrikaans te gaan studeren. Een unieke taal ontstaan uit het Nederlands zoals dat in de Kaapkolonie werd gesproken, met prachtige klanken, grappige woordcombinaties en interessante grammaticale constructies: ‘de jongste prins van de Germaanse taalfamilie’. Tegelijkertijd is het de taal van de blanke Afrikaners die hun zwarte landgenoten discrimineren en onderdrukken. Om zijn liefde voor de Afrikaanse taal én zijn afschuw van de Apartheidspolitiek met elkaar te verenigen sluit van Dis zich aan bij het verzet. In dit dubbelleven als student-activist heeft hij geheime ontmoetingen in Parijs met andere vrijheidsstrijders. In de jaren daarna reist hij verschillende keren af naar Afrika.

Van Dis schrijft 3 boeken over deze reizen; In Afrika, Het beloofde land en Tikkop, waarin ook zijn tijd in Parijs aan bod komt. De Zuid-Afrika boeken omvat alle drie deze titels plus een aantal losse verhalen. Door al deze teksten te bundelen ontstaat er een prachtig overzicht van het leven in zowel het oude als het nieuwe Zuid-Afrika. Van Dis slaagt er buitengewoon goed in diep tot deze samenlevingen door te dringen en van binnenuit verslag te doen. Hij bewondert de schoonheid van de Afrikaanse taal maar gruwelt van de politiek die uit haar naam wordt bedreven. Van Dis ontmoet mensen uit alle lagen van de bevolking, observeert meesterlijk, en is kritisch, ook over zijn eigen handelen.

In Afrika is een reisverslag. Als correspondent voor het NRC gaat van Dis naar Mozambique waar op dat moment een burgeroorlog plaatsvindt. Hij stort zich in het avontuur en reist stad en land af, niet altijd zonder gevaar. Hij ontmoet onder andere (voormalig) kindsoldaten en burgerslachtoffers met ernstige verminkingen. Al deze indrukken maken zijn houding ten aanzien van zijn geliefde continent ingewikkeld. Na een ontmoeting met een hulpverlener schrijft van Dis:

"Vroeger schreef ik over Afrika zoals hij het wilde. Ik verzweeg wat ik zag: de minachting voor mensenrechten, de corruptie, de feodale houding van de autoriteiten. Bang als ik was thuis de racisten in de kaart te spelen, niet wetend dat ik eigenlijk zelf een racist was door zo voorzichtig te doen en alles te prijzen wat zwart was.

Ja, ik houd van Afrika. Van de mensen, van het landschap, van de geuren, van de regen en de diepe lach. Van de herders, fluitend naar hun vee in het hoge gras, van de nijlpaarden, borrelend als oude mannen aan de waterkant, van het suizend uitspansel. Noem het en ik mis het, zelfs de muskieten na de regen."


Het beloofde land speelt zich af in Zuid-Afrika in 1990. Na vele weigeringen krijgt van Dis eindelijk een visum waarmee hij het land kan bezoeken. Hij gaat samen met Eva, een blanke Zuid-Afrikaanse op bezoek bij haar familie in het binnenland. Om precies te zijn naar de Karoo, het conservatieve platteland. Het einde van de Apartheid is voelbaar en iedereen maakt kennis met een nieuwe werkelijkheid waarin zwart, wit en bruin gelijk (zouden moeten) zijn.

In Tikkop vindt na veertig jaar een hereniging plaats tussen twee blanke mannen die elkaar nog kennen vanuit het internationale verzet tegen de Apartheid. De Nederlander en de Zuid-Afrikaan ontmoeten elkaar opnieuw in het nieuwe Zuid-Afrika. Wat is er terechtgekomen van hun idealen?

In De Zuid-Afrika boeken balanceert van Dis continu tussen uitersten; slachtoffer en dader, arm en rijk, optimistisch en pessimistisch. Gaandeweg lukt het hem steeds beter om nuances te vinden. Zelfs zijn geliefde Afrikaanse taal komt ter discussie te staan in een gesprek met schrijver Breyten Breytenbach:

"(…) maar Afrikaans als jongste prins van de Germaanse familie – die prins is vergiftigd."

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Doortje

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.