Wijn met een rietje
Eva is een succesvolle vrouw. Ze is arts, hoogleraar en moeder van twee dochters. Een indrukwekkende prestatie in een tijd waarin vrouwen doorgaans óf voor het moederschap óf voor een maatschappelijke carrière kiezen. Eva kiest het allemaal, werkt keihard en slaagt op alle fronten. Dan slaat rond haar vijftigste het noodlot toe. Er wordt een hersenziekte bij haar geconstateerd, een combinatie van dementie en Parkinson. In Eva, een aangrijpende roman gebaseerd op het leven van haar eigen moeder, vertelt Bregje Bleeker (1970) op openhartige en liefdevolle wijze wat deze diagnose voor een gezin betekent.
Eva is tijdens de oorlog geboren en groeit op in een arm katholiek gezin. De familie woont in Princenhage, een dorpje onder de rook van Breda. Eva blijkt zeer intelligent en gaat als eerste meisje uit het dorp naar het gymnasium. Daarna volgt een studie medicijnen. Eva is ambitieus en perfectionistisch. Aangemoedigd door haar eigen moeder neemt zij zich voor om nóóit afhankelijk te worden van een man. Toch komt er een huwelijk, met Jacob, die zij tijdens haar studie medicijnen leert kennen. Er volgen twee dochters. Eva en Jacob vormen een vooruitstrevend gezin. Allebei werken ze als arts, en Jacob helpt mee in de huishouding. In de jaren ’70 een modern fenomeen:
“Het bestond nog niet dat alles tegelijkertijd goed zou gaan, je deed óf dit óf dat. Je had óf een carrière óf kinderen. Eva wilde veel te veel, en dáárom was ze tegen haar grenzen aangelopen. Dat zei iedereen. Maar wat Eva betreft kon iedereen de pot op.”
Eva is een aangrijpende roman. Het is inspirerend om te lezen hoe zij er als vrouw in slaagt om haar ambities waar te maken en het glazen plafond te doorbreken. Al vraagt dit de nodige offers van haar gezin. Bovendien zijn Eva’s verwachtingen ten aanzien van haar dochters vaak hoog. Een zesjesmentaliteit volstaat absoluut niet.
In de periode vanaf de diagnose moet Eva haar perfectionisme geleidelijk laten varen. De fysieke en mentale achteruitgang zet door en neemt steeds meer zaken van haar af: haar baan, haar woning en haar zelfredzaamheid. Het is schrijnend hoe de wereld van zo’n talentvolle vrouw telkens kleiner wordt. Eva kan steeds slechter lopen en spreken. Ook haar karakter verandert. Ze wordt verdrietig en kwetsbaar. Al deze veranderingen hebben een enorme impact op haar echtgenoot en dochters. De fragmenten waarin de zieke Eva met haar dochter gaat wandelen, of waarin ze samen wijn drinken, Eva weliswaar met een rietje, zijn ontroerend. De onderlinge verhoudingen binnen het gezin veranderen:
“Familie? Een etiket plak je op een potje. Maar zit er daardoor in het potje wat er op het etiket staat? Wat is er dan de betekenis van? De waarden die eraan gekoppeld zijn, vanuit dat basale verlangen naar zekerheid en geborgenheid? Familie, en wat er dan nog van over was.”
Eva is een indrukwekkend portret van een sterke vrouw. Doordat de auteur het leven van haar eigen moeder, een medisch hoogleraar bij wie rond haar vijftigste dementie werd geconstateerd, als inspiratiebron heeft aangewend is Eva een emotioneel en intiem verhaal geworden.
Reageer op deze recensie