Ongepolijst
Emma Reyes (1919–2003) was een Colombiaanse kunstenares die in Europa bekendheid verwierf met kleurrijke en gedetailleerde schilderijen. Uit haar autobiografie Het boek van Emma (vertaling: Irene van de Mheen) blijkt dat haar eigen geschiedenis al net zo fascinerend is als haar kunstwerken. In 23 brieven, geschreven tussen 1969 en 1997, vertelt Reyes over haar jeugdjaren. Het resultaat is een aangrijpende bundel over een dapper jong meisje dat opgroeit in een omgeving vol armoede, isolement en verwaarlozing.
Het boek van Emma begint op de vuilnisbelt van Bogotá. Hier vlakbij woont de kleine Emma, samen met zus Helena en halfbroertje Eduardo in een huis dat slechts bestaat uit één kamer zonder ramen, douche of toilet. De kinderen worden opgevoed door een vrouw die zij ‘mevrouw María’ noemen. Het is hun moeder. María verlaat de kinderen en de zusjes komen terecht in een klooster. Iedere dag moeten Emma en Helena urenlang schoonmaken. De meisjes groeien op in een isolement:
"Alles bevond zich in de wereld, behalve wij. Wij mochten nergens naar vragen, want alles wat met de wereld te maken had was zondig, punt uit. (…) Ons leven had geen toekomst, want onze enige ambitie was om regelrecht van het klooster naar de hemel te gaan, zonder één voet in de wereld te zetten."
Op 19-jarige leeftijd verlaat Emma het klooster, moederziel alleen, ongeletterd en onwetend over de buitenwereld.
Het boek van Emma is een autobiografie in briefvorm. De brieven zijn verstuurd vanuit Parijs en geadresseerd aan historicus Germán Arciniegas. Hij was dusdanig onder de indruk van Emma’s schrijfstijl dat hij de brieven aan hun landgenoot Gabriel García Márquez liet lezen. De Nobelprijswinnaar moedigde Reyes direct aan om met haar memoires naar buiten te treden. De kunstenares reageerde furieus omdat Arciniegas haar privacy had geschonden. Het zou nog ruim 20 jaar duren voordat de briefwisseling weer werd voortgezet.
Dat Het boek van Emma überhaupt tot publicatie is gekomen is indrukwekkend. Allereerst omdat de auteur nooit formeel naar school is geweest om te leren lezen en schrijven. Dat het haar desondanks is gelukt om haar jeugdherinneringen zo mooi en gedetailleerd op te tekenen is een bijzondere prestatie. Daarnaast zijn de brieven lang bewaard gebleven. Pas in 2012, 15 jaar na het voltooien van de laatste brief én bijna 10 jaar na het overlijden van Reyes, werd de bundel in Colombia uitgebracht.
Ondanks dat Reyes’ zich een geboren schrijfster toont met haar prachtige brieven voelt het boek toch incompleet. Er ontbreken belangrijke details. Zo wordt het bijvoorbeeld nergens duidelijk of de jonge Emma wist dat ‘mevrouw María’ haar moeder was. En wie was haar vader? Wellicht zijn bepaalde herinneringen verloren gegaan doordat de kunstenares haar geschiedenis pas tientallen jaren later aan het papier toevertrouwde.
Het boek van Emma gaat over de jeugdjaren van een in Nederland onbekende kunstenares. Vanuit het perspectief van een kind wordt zeer beeldend verteld hoe het is om op te groeien in een arme omgeving met een liefdeloze moeder. Helaas bevat de bundel geen brieven over Emma’s latere levensjaren. Het is dan ook hopen dat er nog ergens een archief bestaat met brieven waarin Reyes terugkijkt op haar vele reizen, carrière als schilder en vriendschappen met onder andere Jean-Paul Sartre en Frida Kahlo.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Doortje
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
