Geschreven dodenmaskers
Al op 12-jarige leeftijd is Katie Roiphe gefascineerd door de dood. Een opmerkelijk interessegebied voor een jong meisje. Haar bovenmatige belangstelling voor dit beladen onderwerp komt voort uit een verblijf van enkele weken in het ziekenhuis en wordt in de periode daarna gevoed door het lezen van boeken, zowel over individuele sterfprocessen als over genocide.
De inmiddels 48-jarige Roiphe wijdt haar nieuwste boek Het uur van het violet volledig aan het sterven, één van de laatste taboes in onze samenleving. De auteur beschrijft de laatste levensdagen van zes grote schrijvers, denkers en kunstenaars: Susan Sontag, Sigmund Freud, John Updike, Dylan Thomas, Maurice Sendak en James Salter. Hoe hebben zij hun laatste periode op aarde doorgebracht? Hoe zijn zij omgegaan met de realiteit van hun naderende einde? Het resultaat zijn zes portretten vol levenslust, zelfbedrog, zinloos lijden, inspiratie, pijn en angst.
Roiphe’s keuze voor het sterven als thema van dit boek is gewaagd. De dood is immers een heftig onderwerp. Vaak niet direct iets waar mensen voor hun plezier een boek over gaan lezen. Toch zijn er veel mensen die door ziekte of ander leed met (het idee van) de eigen sterfelijkheid hebben kennisgemaakt:
"Je hoort weleens dat soldaten na hun diensttijd moeite hebben om terug te keren in de maatschappij. Ze kunnen niet aan het gewone leven wennen; trek ik wel of geen winterjas aan, ga ik naar dat feestje, wat zal ik vanmiddag eten? Ze worden nog steeds volledig in beslag genomen door de schokkende gebeurtenissen; ze worden er telkens door teruggesleept; ze zijn ervan gaan houden zoals je van iemand kunt houden die je kwetst: niet bij machte los te laten. Uiteindelijk maakt het niet uit of het de mooiste of de ergste uren van je leven waren, dat is inmiddels volkomen irrelevant: het enige wat ertoe doet, is dat je er hoe dan ook door wordt teruggesleept."
Dit type ervaringen verklaart in één keer de urgentie van het boek van Roiphe. De dood is onlosmakelijk verbonden met het leven en verdient het om in de literatuur te worden besproken.
Bovendien is doodgaan iets dat zich in de westerse wereld voornamelijk achter gesloten deuren afspeelt. Sterven is een privéaangelegenheid, een proces dat plaatsvindt in het ziekenhuis en zich buiten het zicht van de buitenwereld afspeelt. Het publieke domein is doorgaans veel meer gefocust op mensen die jong, gezond en succesvol zijn. Het uur van het violet brengt het sterfproces van het privé- naar het publieke domein. Door de laatste dagen van zes prominente schrijvers en kunstenaars te openbaren worden wij deelgenoot van hun laatste verrassende, onthullende en intieme momenten.
Opvallend is dat alle zes de hoofdpersonen anders met hun naderende einde omgaan. Dit varieert van strijden tot het bittere eind, het ondergaan van experimentele behandelingen, tot het lijdzaam accepteren van het lot. Er worden laatste boeken gepubliceerd en laatste gesprekken met dierbaren gevoerd. Ook wordt er volop gewerkt, alcohol gedronken en gerookt, terwijl anderen zich in stilte terugtrekken, bidden en lezen. Eigenlijk sterft men zoals men altijd heeft geleefd.
De schrijfstijl van Roiphe is beschrijvend, helder en persoonlijk. Het boek wordt nergens louterend of pathetisch. De auteur maakt situaties niet mooier dan dat ze zijn en er zijn geen (gekunstelde) verlossende woorden op het einde. De unieke combinatie van een gewaagd thema, indringende portretten en een heldere schrijfstijl maken dit boek tot een interessante en indrukwekkende leeservaring.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Doortje
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
