Oorlog op een Alp

In Nederland is Oorlog het debuut van Jochen Rausch (1956), journalist, auteur en muzikant. Hij publiceerde in Duitsland al eerder een roman (Restlicht, 2008) en een verhalenbundel (Trieb, 2010).

Oud-leraar aardrijkskunde Arnold Steinz woont samen met zijn hond in een oude, verwaarloosde hut op een berg in de Alpen. Regelmatig daalt hij voor zijn boodschappen af naar het dorp in het dal en dat zijn eigenlijk de enige momenten waarop hij sociale contacten heeft. Arnold heeft voor de eenzaamheid gekozen nadat zijn enige zoon Chris sneuvelde op missie in Afghanistan en Arnolds huwelijk daardoor eindigde. Hij is hopeloos verstrikt geraakt in zijn eigen oorlog. De oorlog met zichzelf en zijn verleden, met het verdriet en het leven in zijn algemeenheid… En met een grote onbekende.

"Sinds hij in de hut van de beeldhouwer woont, heeft hij vaak het gevoel alsof hij alleen maar tijd stukslaat. Alsof dat tegenwoordig zijn enige streven is, de volgende dag halen, liefst zonder enige doelgerichte gedachte.
Nu is dat anders. Nu is het oorlog. Hij kan aan niets anders meer denken. Hij is een verkenner op weg naar het front, de verrekijker in de rugzak."

Er gebeuren rare dingen op de berg van Arnold. Er wordt bij hem ingebroken, de hond wordt neergeschoten, Arnolds deur wordt dichtgetimmerd als hij van huis is, zodat hij er niet meer in kan als hij terugkomt, er vinden vernielingen plaats en zijn auto wordt van de berg geduwd. Arnold denkt te weten wie achter al deze aanslagen zit, sticht tot twee keer toe brand en laat het uiteindelijk tot een heftige confrontatie komen bij zijn hut.

Jochen Rausch schakelt in het boek heen en weer tussen heden en verleden. Zijn schrijfstijl is kort, krachtig en helder. Het verhaal in het heden ontwikkelt zich precies in het juiste tempo en Rausch verduidelijkt de gebeurtenissen en gedachten van Arnold door middel van de regelmatige terugblikken op het verleden. Overigens is Arnold niet de enige hoofdrolspeler, zijn hond is een belangrijke link met zijn verleden en neemt daarmee een prominente plaats in binnen het verhaal. Rausch beschrijft alles trefzeker; de eenzaamheid, het verdriet, de angst, het verlies van een kind en een huwelijk. Niet teveel details, maar genoeg om je een goed beeld te vormen en Arnold te leren kennen.

Oorlog doet een beetje denken aan twee andere boeken; het prachtige Julius Winsome van Gerard Donovan, waarin de hoofdpersoon ook in bewust gekozen eenzaamheid leeft en een ‘oorlog’ uitvecht, namelijk met degene die zijn hond heeft doodgeschoten. Het andere boek is de klassieker De donkere kamer van Damokles van W.F. Hermans, omdat zeker in het begin van Oorlog helemaal niet duidelijk is of de vijand van Arnold überhaupt wel bestaat.

"De waarheid. In de oorlog is er geen waarheid. Een oorlog zit vol leugens. Oorlogen worden met leugens begonnen, ze worden met leugens gevoerd en met leugens beëindigd. Dat is de waarheid."