Dit verhaal valt in goede aarde

Op de website van uitgeverij Meulenhoff kun je al maanden van de voren zien welke boeken er worden verwacht. Dus in april al schreef ik de naam John Boyne met dikke letters bij 6 augustus op mijn kalender en bestelde ik Aarde bij de plaatselijke boekhandel. Het voelde of ik een afspraakje met de schrijver had. En eigenlijk was het ook wel een beetje zo. Want zaterdag 10 augustus plande ik de hele dag vrij voor John en zijn nieuwe boek. Vergeten kon ik mijn afspraakje niet, daar zorgde mijn kittens Jip en Janneke wel voor. Iedere morgen vond ik een laagje aarde in mijn vensterbank.

Het boek is het tweede deel van de Elementen-cyclus. Het thema van de vier novelles is seksueel misbruik. In elk deel bekijkt de schrijver misbruik vanuit een andere hoek. In Water kijkt de hoofdpersoon weg en grijpt niet in wanneer ze daar de kans voor heeft. In Aarde is hij een medeplichtige en in Vuur dader. In het laatste boek Lucht komt het slachtoffer aan het woord.

De boeken zijn los van elkaar te lezen. Toch is het prettig om ze op volgorde te lezen, omdat personages in meerdere boeken voorkomen. In Water maakten we al kort kennis met Evan Keogh, de hoofdpersoon van Aarde. Evan wordt erg onder druk gezet door zijn vader. Omdat hij veel voetbal talent heeft, wil zijn vader dat hij prof wordt. Evan houdt helemaal niet van voetbal en probeert van het kleine eiland waar hij woont (voor de westkust van Ierland) te vluchten. Zijn eerste vluchtpoging mislukt, maar met hulp van zijn moeder is zijn tweede vluchtpoging succesvol.

Evan vlucht naar Engeland om zijn droom als kunstschilder te verwezenlijken. Helaas blijkt hij niet zo talentvol te zijn. Wanneer zijn spaargeld op raakt, belandt hij in de jongensprostitutie. Hij beseft dat het spelen bij een professionele sportclub toch zo gek nog niet is en besluit een kans te wagen. Hij krijgt een contract bij een bekende club en het succes lacht hem toe. Evan krijgt en groot appartement, een sponsorcontracten, merkkleding en geld in overvloed. Maar Evan is niet gelukkig. Hij kan zichzelf niet zijn, want in de Engelse voetballerij is homofilie een groot taboe.

Op dit moment staat Evan in het middelpunt van de belangstelling van de roddelpers. Samen met teamgenoot Robbie staat hij terecht op beschuldiging van seksueel misbruik. Robbie zou een jonge vrouw hebben verkracht en Evan heeft dit misbruik met zijn telefoon gefilmd. Waarom greep hij niet in? Is Evan niet net zo schuldig als Robbie? Waarom denken vele beroemdheden dat ze zich ongestraft zo kunnen gedragen? Wat doet deze beschuldiging met Evan? Vertelt hij wel de waarheid? Komt Evan alsnog op voor het slachtoffer?

Hoewel ik het gedrag van Evan in vele opzichten afkeurde, bleef ik enige sympathie voor de jongen voelen. Ik bleef, tegen beter weten in, geloven in zijn onschuld. Dit is te danken aan de knappe vertelkunst van Boyne. In de echte wereld werkt dit natuurlijk hetzelfde.

Naast seksueel misbruik komen ook nog tal van andere thema's aan bod in het boek zoals homofobie, invloed van social media, verstoorde vader-zoon relatie, voetbal, (jongens)prostitutie, klassenverschillen en positie van vrouwen. Het is eigenlijk een heel actueel verhaal. Met vijf minuutjes googelen, kwam ik al zes misbruikverhalen tegen van bekende voetballers. Veel grote clubs probeerden de zaken in de doofpot te stoppen om het imago van de spelers en de club niet te schaden. De bekende voetballers denken dat ze onaantastbaar zijn, dat ze alles ongestraft kunnen doen. De media heeft hen zo gemaakt. Maar het is dezelfde media die hen nu aan de schandpaal nagelt.

In november verschijnt Fire in de boekhandel. Omdat mijn Engels niet zo goed is hoop ik dat Meulenhoff het boek snel vertaald. Gelukkig hoef ik niet zolang te wachten op een volgend boek van Boyne, want in september verschijnt De hond die op de maan danste. Een kinderboek die vertaald is door Edward van de Vendel.