Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Het Scheunenviertel

Edith Tinga 19 juni 2024
'De verloren kinderen van Berlijn' is het tweede deel van 'De vrouwen van Berijn-serie' van de Duitse schrijfster Anne Stern. In het eerste deel, 'Schaduw en licht', maakten we kennis met verloskundige Hulda Stern en commissaris Karl North. Na samen een moord te hebben opgelost, gaan ze in dit nieuwe deel op zoek naar een vermiste baby.

Berlijn 1923: Hulda wordt opgeroepen om naar een hoogzwangere jonge vrouw te gaan in de Scheunenviertel, een arme Joodse wijk. In de kleine armoedige woning bekruipt Hulda direct een onbehaaglijk gevoel. Wat is er toch met de moeder aan de hand? Wat heeft de grootmoeder te verbergen? Wanneer Hilda een dag na de bevalling terugkeert om de gezondheid van moeder en kind te controleren, is de baby verdwenen. Vreemd genoeg lijkt het gezin zich bij de vermissing te hebben neergelegd. Hulda niet! Ze rust niet voordat ze er achter komt wat er met het kindje is gebeurd.

Wanneer Carl en zijn collega enkele doden kinderen aantreffen, stuiten ze op een groep kindersmokkelaars. Hulda vermoed dat de baby ook in handen van deze smokkelaars gevallen is. Ze vraagt Carl om hulp. Lukt het hen om samen de baby terug te vinden? Zal deze zaak Hulda en Carl dichter bij elkaar brengen?

Anne Stern vertelt een interessant stukje geschiedenis. Enkele thema's die aan bod komen zijn zuigelingenzorg, Joodse tradities, corruptie, immigratie, kinderhandel, positie van vrouwen en antisemitisme. Er heerst een grote onvrede onder de bevolking. Armoede, inflatie, werkloosheid en politieke onrusten eisen hun tol. De mensen willen iets of iemand de schuld kunnen geven van hun moeilijke situatie. Een nieuwe politieke beweging wijst een zondebok aan. Het is allemaal de schuld van de Joden. De arme nieuwkomers uit het oosten zouden de banen ingenomen hebben van de Duitse arbeiders. Hulda is er getuigen van dat bewoners van de Scheunenviertel worden geslagen en bespot. Dit is een voorbode van wat hen in 1938 zou staan te wachten. Voor het eerst van haar leven wordt Hulda zich bewust van haar Joodse achtergrond. Nooit eerder heeft haar Joodse naam voor problemen gezorgd.

Ik hou erg van de schilderijen van max Liebermann. Vooral van de strandgezichten en de schilderijen die hij van mijn woonplaats Noordwijk gemaakt heeft. Ik was dus erg verrast dat Hulda samen met haar vader (die ook kunstschilder was) een bezoek bracht aan de Koninklijke Academie van Beeldende kunsten in Berlijn. Max Liebermann was in die tijd directeur van deze academie. Hulda bekeek met haar vader aandachtig het beroemde schilderij van Liebermann, 'De twaalfjarige Jezus in de tempel'. Toen Liebermann in 1879 dit schilderij gemaakt had, kreeg hij veel commentaar. De schilder zou Jezus een te Joods uiterlijk hebben gegeven! Onder druk van de pers paste de Joodse schilder het schilderij aan. In de tweede versie kreeg Jezus een Arischer uiterlijk. Uit bovenstaande blijkt dus dat antisemitisme niet iets nieuws was. Al 40 jaar hiervoor werd er op Joden neergekeken.

'De verloren kinderen' van Berlijn is een aangrijpende roman. Anne Stern weet een goed beeld te schepen van het leven in die tijd. Ik kon de benauwde lucht van de Scheunenviertel haast ruiken, zag de armoedige huisjes op mijn netvlies verschijnen en hoorde het angstaanjagende gejoel van boze Berlijners. Het mooie aan dit verhaal is dat ondanks alle ellende wat zich in de joodse wijk afspeelt, Hulda de mensen hoop biedt. De geboorte van een gezonde baby zorgt dat (groot)ouders weer een doel krijgen in hun leven. In juni verschijnt het derde deel van de serie, 'De hemel boven de stad'. Ik zou niets liever willen dan meteen doorlezen!


Reageer op deze recensie

Meer recensies van Edith Tinga

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!