Zes gele sterren
Enkele weken voor Bevrijdingsdag en Dodenherdenking wordt er op veel basisscholen aandacht besteed aan de Tweede Wereldoorlog. Geen gemakkelijke opdracht voor een leerkracht, want hoe vertel je kinderen over deze vreselijke tijd? Uitgeverij Leopold en de schrijvers van de Ronde Tafel bedachten de boekenreeks De Vergeten Oorlog. De boeken nemen de lezers mee naar de leefwereld van hun leeftijdsgenoten tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de serie komen verschillende onderwerpen voorbij, zoals: dwangarbeid, vervolging van de Sinti en Roma, Jodenvervolging, het verzet, bombardementen op Rotterdam, kinderen van foute ouders en de Tweede Wereldoorlog in Suriname. Op deze site vind je meer informatie en kun je lesmateriaal downloaden. Juist doordat de verhalen door de ogen van leeftijdsgenoten verteld worden, komt de boodschap bij kinderen goed over.
De meeste jeugdboeken over de Tweede Wereldoorlog zijn gericht op kinderen uit de bovenbouw, zo ook de boeken uit bovenstaande serie. Maar wat vertellen we kinderen van zes tot negen jaar over deze tijd? Moeten we ze op deze leeftijd eigenlijk al confronteren met deze akelige realiteit? Zo ja, wat vertel je dan en voor welke zaken moeten we hen nog behoeden? Schrijfster Martine Letterie en illustrator Rick de Haas durfden het aan een boek voor heel jonge kinderen te maken. In samenwerking met Herinneringscentrum Kamp Westerbork maakten zij het boek Kinderen met een ster. Een prachtig boek dat eigenlijk op geen enkele basisschool mag ontbreken.
Letterie schreef enkele jaren terug al het boek Groeten van Leo, over de zevenjarige joodse jongen Leo Meijer. Leo overleefde de oorlog niet, maar in Kinderen met een ster doet de kleine jongen nog eenmaal zijn verhaal. Leo, Rosa, Klaartje, Jules, Ruth en Bennie zijn hele normale Hollandse kinderen. Wanneer zij gedwongen worden een ster op hun jas te dragen, wordt alles om hen heen anders.
Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel wonen de kinderen nog thuis. De ouders maken zich op om te vluchten of onder te duiken. We lezen over het feit dat de kinderen niet overal meer welkom zijn en aan het eind van het deel vertrekt een trein naar kamp Westerbork. In deel twee wonen de kinderen in het kamp. De kinderen gaan er naar school, hun ouders werken er, ze wonen in barakken, hebben weinig te eten en er verdwijnen steeds meer mensen om hen heen. Ondanks alle angst en ellende gaat het dagelijkse kinderleven toch gewoon door. De kinderen spelen, maken vrienden en zelfs Sinterklaas weet hen in Westerbork nog te vinden. In het derde deel zijn Bennie, Rosa, Klaartje, Ruth en Jules en de rest van het land bevrijd. Leo en zijn ouders hebben de oorlog niet overleefd.
Het is een heel indrukwekkend verhaal. Het boek laat zich prima gebruiken voor een geschiedenislesje in de lagere groepen. In het boek staan weinig moeilijke woorden, de ellende van die tijd wordt heel goed op kinderniveau omschreven en de verhalen blijven dicht bij de belevingswereld van een kind. Het boek nodigt zowel het kind dat voorgelezen wordt als degene die voorleest uit tot het stellen van vragen. De verhalen kunnen los van elkaar of als één verhaal gelezen worden. In elk verhaal speelt een ander kind de hoofdrol. Dat is misschien wat verwarrend en hierbij is een taak voor de voorlezer weggelegd om dit te verduidelijken.
De mooie en rustige tekeningen van Rick de Haas sluiten goed aan bij de tekst. Ze stralen de sfeer uit die er in het desbetreffende hoofdstuk heerst. Hierbij besteedt De Haas veel aandacht aan de kleurkeuze van zijn illustraties. Zo overheersen zwart en grijs wanneer er mensen worden gedeporteerd en is de illustratie van Sinterklaas vrolijk rood. Het is duidelijk dat de kinderen door de komst van de Goedheiligman even verlost zijn van hun angst. Ook bij het plaatje van het Loofhuttenfeest is de kleurkeuze heel bepalend. Ongeveer driekwart van de bladzijde is donkerblauw gekleurd en stelt de donkere avond voor. Onderin de loofhut straalt het licht: het licht in de duisternis, van verbondenheid, troost, hoop en kracht. Prachtig!
Onder de bezoekers van kamp Westerbork zijn veel jonge kinderen. Vanaf 16 juli 2016 kunnen gezinnen een bezoek brengen aan een doe-tentoonstelling, waarin de verhalen en illustraties van dit boek centraal staan.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Edith Tinga
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
