De vrouwenkliniek

'De hemel boven de stad' is het derde deel van 'De vrouwen van Berlijn-serie' van de Duitse schrijfster Anne Stern. De sympathieke Huda Gold heeft haar baan als zelfstandige verloskundige verruild voor een baan in een vooraanstaande vrouwenkliniek in Berlijn.

Berlijn, 1924. Het werk in de kliniek verschaft Hulda betere werkomstandigheden zoals geregelde werktijden en een vast salaris. Ook hoeft ze niet meer bij nacht en ontij in haar eentje door de duistere wijken van Berlijn te fietsen op weg naar een vrouw in barensnood. Toch knaagt er wat aan Hulda. Jarenlang heeft ze zelfstandig bevallingen kunnen begeleiden. In de kliniek hebben verloskundige een begeleidende taak, de bevallingen worden alleen maar verricht door manlijke artsen. Door haar jarenlange ervaring en oplettende blik ontdekt Hulda verontrustende sterfgevallen in de kliniek. Hulda zou Hulda niet zijn als ze niet op onderzoek uitging….

De historische romanserie van Anne Stern is ook nog eens spannend. In elk deel ontdekt Hulda een misdaad. De misdaden geven ook nog eens een goed beeld van de tijd waarin het boek zich afspeelt. Ditmaal sterven enkele kraamvrouwen onder mysterieuze omstandigheden. Omdat de artsen niet naar Hulda willen luisteren, gaat de vroedvrouw zelf op onderzoek uit. De invloedrijke artsen kunnen het niet waarderen dat Hulda haar neus in hun zaken steekt.

Vanaf het eerste deel ben ik helemaal weg van Hulda. Hulda is verstandig, charmant, stoer, laat zich door niemand de les lezen en heeft haar hart op de juiste plaats. Toch is ze ook weer heel alledaags. Hulda kan zich goed aanpassen aan alle lagen van de bevolking. Ze kan niet tegen onrecht en komt op voor de minderbedeelden van de stad. Het is een vrouw die je voor zou dragen voor een lintje. Maar daar komt een Joodse vrouw in deze dagen niet voor in aanmerking. Om mijn respect voor Hulda te tonen en mijn bewondering voor het prachtige verhaal van Anne Stern geef ik het boek vijf sterren!

In dit boek komen weer interessante thema’s voorbij die samen een goed beeld geven van het leven in het Berlijn van 1923.
*Verloskunde/ gynaecologie/ gezondheidszorg: Het ziekenhuis waar Hulda werkt staat als vooruitstrevend en goed bekend. Maar wat een verschil met tegenwoordig zeg. Ook Hulda ziet al dingen die verbeterd kunnen worden. Ze mist vooral de toegankelijkheid voor de lagere klassen. De doelgroep die ze in haar werk als zelfstandige vroedvrouw juist veel aandacht gaf.
*Ongelijkheid. Er is veel ongelijkheid tussen de arme en welgestelde klassen. Vrouwen van die hoogste klassen hebben een veel betere toegang tot de gezondheidszorg. Ook heerst er in het ziekenhuis veel ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Er zijn alleen nog maar manlijke artsen. Hoewel sommige verloskundigen jarenlange ervaring hebben en zeer goed zijn opgeleid, wordt er nauwelijks naar hun deskundige mening geluisterd.
*Homoseksualiteit. In dit boek leren we krantenverkoper Bert, een goede vriend van Hulda, beter kennen. Ondank dat de twee elkaar al jaren kennen heeft Bert nooit aan Hulda kenbaar gemaakt dat hij homoseksueel is. Volgens de wet is homoseksualiteit niet meer verboden, maar het wordt door een groot deel van de bevolking totaal niet geaccepteerd.
*Antisemitisme. De Joodse Hulda krijgt in haar werk te maken met antisemitisme. Ik ben benieuwd hoe dit de komende jaren (in de volgende boeken) zich ontwikkeld.
*Liefde. Haar moeizame relatie met politieman Karl is na drie delen ten einde. Karl heeft nog veel te veel problemen waar hij aan moet werken om een goede relatie op te kunnen bouwen. In dit deel begint Hulda warme gevoelens te krijgen voor de jonge dokter Johann.

De covers van de eerste drie delen van deze serie vind ik erg stijlvol. Ze lijken op ouderwetse ansichtkaarten en passen goed bij elkaar. Ik vind het daarom erg jammer dat de bundel met de eerste twee delen (Vrouwen van Berlijn) en deel vier van deze serie (Het uur van de waarheid) een geheel ander uiterlijk hebben. Op de Duitse versie van deze serie staat op elke deel een andere zwart-witfoto van Hulda Gold. De foto’s zijn mooi, maar ze kunnen echt niet tippen aan de versie van de Boekerij. Wat dan weer wel prettig is dat de hele serie in dezelfde stijl uitgebracht is. De Duitse serie bestaat inmiddels uit zeven delen. Dus we kunnen nog heel lang van de verhalen van Hulda genieten. Ik kijk uit naar het verschijnen van het vierde deel op 3 april.