Jaloezie maakt veel kapot

New York 2013: Op een dag brengt een rabbijn een bezoek aan een oude dame in een verzorgingshuis. Ze vertelt dat er bij bouwwerkzaamheden, in de buurt van een oude kapel in Pools dorpje, botten gevonden zijn van een jong kind. Door deze mededeling dwalen de gedachten van de vrouw terug naar haar jeugd.

Krakau 1940: Het verhaal speelt zich af in het door de Nazi’s bezette Polen. Na de dood van hun vader en de opname van hun zieke moeder in een verpleeghuis, zorgt de achttienjarige tweeling Helena en Ruth voor hun jonge broertjes en zusjes. Helena en Ruth verschillen erg van elkaar. Ruth is moeders lievelingetje en het meisje is erg zorgzaam. Wanneer haar vriend haar verlaat, stort Ruth in. Haar leven speelt zich voornamelijk binnenshuis af en de vreselijke dingen die in Krakau gebeuren, gaan grotendeels aan haar aandacht voorbij. Ruth is jaloers op Helena, die in haar ogen, te weinig voor het huishouden doet en vaak van huis is.

Helena maakt zich zorgen om de toekomst van hun gezin en het land. Wanneer ze op weg naar het verpleeghuis een gewonde Amerikaanse parachutist in het bos aantreft, twijfelt ze geen moment. Ze brengt de Joodse Sam naar een verlate kapel, waar ze hem lange tijd verzorgt. Na enkele weken krijgen de twee gevoelens voor elkaar. Wanneer Helena bij toeval ontdekt dat hun moeder Joods is, beseft ze dat ze in groot gevaar zijn. Hoe moet ze dit aan haar zus vertellen? Bestaat er nog een mogelijkheid om te vluchten?

Het verhaal draait om familiegeheimen, zorgzaamheid, verraad, moed, liefde en jaloezie. Ik vond het mooi om te zien dat de onderlinge irritaties van de tweeling, niet ten kosten ging van de zorg voor hun broertjes en zusje. Beide meisjes deden er alles aan om de kinderen in deze moeilijke tijd te beschermen, te voeden en te verzorgen. Het verhaal geeft een goed beeld van het leven in Polen in oorlogstijd. Het gebrek aan voedsel, de constante angst en het feit dat echt niemand meer te vertrouwen was. Zelfs mensen die je je hele leven hebt gekend hebt, konden nu je verrader zijn. Net als bij eerdere boeken die ik van Pam Jenoff gelezen heb, kwam ik weer wat ongeloofwaardige dingen tegen. Ik kan me niet voorstellen dat twee slimme meiden van achttien niet weten dat hun moeder Joods is. Je bracht een niet-Joodse vrouw in die tijd toch niet onder in een Joods verpleeghuis? Ik vermoed dat de vrouw hier naartoe gebracht werd, omdat ze als Jodin nergens anders meer welkom was. Dat jaloezie mensen in staat stelt vreselijke dingen te doen begrijp ik, maar wat Ruth haar zus aandoet is echt onvoorstelbaar. Ze verraadde niet alleen haar zus, maar bracht zichzelf ook nog eens in een heel lastige situatie. Verder klopt de foto op de cover niet. De foto op de Nederlandse versie is erg mooi maar...de meisjes waren een eeneiige tweeling. Mensen konden ze niet uit elkaar houden. Op deze foto hebben ze beide een andere haarkleur. Ook zagen Ruth en Helena geen parachutisten naar benden komen. Op Amazon staan vijf verschillende Engelstalige covers. Op drie ervan zie je een chique jonge dame afgebeeld in een keurige jas. Ook die coverfoto’s vind ik niet kloppen, het gezin leefde in grote armoede. Als ze al zo’n dure jas hadden, dan was die vast en zeker voor voedsel geruild. Het meisje keurig is opgemaakt en ziet er uit of ze uitgaat. Hier hadden Ruth en Helena geen tijd, geld en mogelijkheden voor. Twee covers vind ik wel passend. Op een ervan loopt een eenzame vrouw op een pad richting het bos. Dit doet me denken aan de wandelingen die Helena door het bos maakte als ze een bezoek bracht aan haar moeder of soldaat Sam. De cover met de kapel vind ik het mooist. De kapel speelt een belangrijke rol in het boek. In deze kapel zat Sam maandenlang verscholen en 70 jaar later vonden bouwers hier de botten van hun broertje Michal. Het verhaal begint en eindigt bij de kapel.