Vlees noch vis

De baas  vertelt het verhaal van de Tour de France van 2003. Lance Armstrong en Jan Ullrich strijden beiden het hardste om deze tour op hun naam te kunnen zetten. Naast een feitelijke beschrijving van deze volgens kenners legendarische koers is De baas  een fictief verhaal aan de hand van Alex en Charlie over doping, grote financiële belangen en het manipuleren van de wedstrijd om de tour zo spannend mogelijk te maken voor de kijkers.

In De baas  introduceert Monique Huijdink veel personages, onnoemelijk veel personages. Dit maakt het verhaal voor lezers die niet ingevoerd zijn in de Tour de France lastig om te volgen. Want niet alleen komen tientallen namen voorbij, ook moet je weten bij welk team ze horen, wat hun rollen zijn. Bij een ploegbaas kan iedereen zich nog wel wat voorstellen, maar termen als ‘fixer’ en ‘soigneur’ zijn voor velen toch onbekend. Huijdink trekt je meteen het verhaal in, met de snelheid van de koers zelf, terwijl een introductie zeker geen overbodige luxe was geweest. Van de lezer wordt een topprestatie verwacht, die waarschijnlijk alleen door de fans van de tour geleverd kan worden.

Het boek is een mix van feiten en fantasie. Maar is het fictie grotendeels gebaseerd op feiten, of grotendeels feitelijk juist met hier en daar een toevoeging, ontsproten aan de fantasie van de auteur? Het is lastig te zeggen. Enerzijds staat er duidelijk dat het fictie is, anderzijds wordt het boek afgesloten met een uitgebreide bronvermelding. Waarom deze onduidelijkheid? Heeft de auteur een feitelijk juist relaas willen schrijven, maar zich zo willen indekken tegen onjuistheden of insinuaties? Of is het juist om een extra dimensie aan het verhaal mee te geven omdat de lezer telkens opnieuw twijfelt of het feit, fictie of aanname is?

Als de gebeurtenissen ook maar gedeeltelijk hebben plaatsgevonden zoals beschreven, is dat buitengewoon schokkend. Van een dopingschandaal in de tour kijkt niemand meer op. Het gebruik van prestatieverhogende middelen door de renners is misschien nog wel de meest onschuldige vorm van manipulatie van de Tour de France. De onthulling dat de tour gescript wordt is misschien wel het spannendste element van dit boek. Want het verhaal zelf is verre van spannend. Wie de tour wint, is voor een volger van de tour al bekend. De verhaallijn van Alex en Charlie, die als rol hebben de tour zo te manipuleren dat Lance de tour wint is voorspelbaar. De baas is een gezapig verhaal dat het predicaat ‘thriller’ (dat op de kaft staat) niet waardig is.

Conclusie: De baas  is vlees noch vis. Het is geen feitelijke beschrijving van gebeurtenissen, geen roman, geen thriller. Het is van alles een beetje, maar eigenlijk geen van alle. Het ontbreekt aan spanning, het verhaal van Alex en Charlie is maar summier uitgewerkt. De Tour de France en vele (doping)schandalen vormen een perfect decor voor een spannende thriller, helaas is Huijdink er niet in geslaagd een mooi schouwspel binnen dit decor neer te zetten.