Prima inleiding

Frans Kafka. Geboren in Praag op 3 juli 1883. Vernoemd naar keizer Frans Joseph I. Hij was joods. Na een studie rechten ontwikkelt hij zich als schrijver. Hij sterft op 3 juni 1924, op 41 jarige leeftijd. Zijn oeuvre is niet heel omvangrijk, maar wel bekend.

Willem van Toorn heeft een aantal boeken van Kafka vertaald en een korte biografie geschreven over het leven van deze schrijver. Kafka voor beginners is de titel. Het verschijnt in 2024. Kort daarna overlijdt van Toorn.

Het proces, zijn meest bekende boek staat ook op mijn lijstje om te lezen. Ik weet nagenoeg niets van deze schrijver, ik ben derhalve een beginner, en behoor tot de doelgroep van van Toorn. Vooruit dan maar.

Het is niet een al te dik boek. Ziet er aantrekkelijk uit (rode kaft met bolhoed - erg opvallend). Het overlijden van van Toorn is zo kort na het verschijnen van dit boek, dat het alleen nog de geboortedatum vermeldt (1935) staat. In de eerste hoofdstukken blijkt dat hij zo gebiologeerd was door Kafka dat hij nog tijdens het communisme op zoek is gegaan naar sporen van Kafka in het toenmalige Oostblok.

Zijn boek vertelt het levensverhaal van Kafka. De highlights. Lange man. Zeer sportief. Na zijn studie rechten werkt hij bij verschillende firma’s in verzekeringen. Saai. Daarnaast ontwikkelt hij zich als schrijver. Trouwt nooit. Is onhandig met vrouwen. Had een beste vriend: Max Brod. Krijgt tuberculose. Komt in een langdurig ziekteproces terecht. Bezoekt meerdere sanatoria om het ernstig vervuilde Praag te ontvluchten. Als uiteindelijk de pijn te erg wordt vraagt hij zijn arts om hem morfine te geven met de woorden: ‘want dat heb je altijd beloofd. Je moet me doden, anders ben je een moordenaar.’ Prachtige zin. Zijn vriend Max Brod had hij opdracht gegeven om na overlijden zijn archief met brieven en boeken te vernietigen. Die heeft dat nooit gedaan en dus is er nog aardig wat van zijn correspondentie en ideeën bewaard gebleven. En dat levert een heel compleet beeld op. Ook zijn er best veel foto’s opgenomen. Mooi.

Kafka vond dat hij als schrijver een bevoorrecht leven had geleid. Hij was ook bang voor de dood omdat hij nog niet volledig geleefd had voor zijn gevoel. ‘Mijn leven is mooier geweest dan dat van anderen, mijn dood zal des te verschrikkelijker zijn.’

Er blijken veel verschillende beelden te bestaan over Kafka als mens, als schrijver, en met betrekking tot de interpretatie van zijn boeken. Die zet van Toorn kort op een rijtje. Hij raadt aan zijn boeken onbevangen tegemoet te treden. Dat zal ik ook zeker doen! Een mooie en goede korte inleiding op Kafka zelf, dit boek. Het doet precies wat de titel belooft.