Niet in één keer te lezen

Op de grens van 2024 naar 2025 wordt ineens nog even het ‘allerbeste boek van 2024’ aangekondigd. Oroppa van Safae el Khannoussi. Ronkende recensies in de leesrubrieken van Volkskrant en NRC. Tja: zie het dan maar eens te negeren. Het ‘beste’ boek. Dat mag je niet missen.

Het gekke is dat het boek reeds eerder in het jaar verschenen is. Namelijk in augustus van 2024. We zijn reeds aan de derde druk toe. Waar dan de recente ophef en plotselinge aandacht in december 2024 vandaan is gekomen is mij nog niet helemaal duidelijk. Ik heb die eerdere aankondiging van genialiteit in ieder geval integraal gemist.

Op de voorkant van het boek staat een foto omlijst met een lichtroze rand. De letters in de titel hebben dezelfde kleur waarbij de eerste en laatste letter van de titel de omlijsting raken. Daardoor lijkt het net of het boek Proppa heet. De O van Oroppa is door de omlijsting net een P. Wat mij betreft niet een supermooie aansprekende voorkant.

Het boek kent drie delen. In het eerste deel worden de verschillende personages geïntroduceerd en worden de contouren van het verhaal neergezet. Dat eerste deel voelt erg rommelig. Er worden mensen geïntroduceerd zonder dat de onderlinge verhoudingen direct helder worden. Dan lopen ook heden en verleden door elkaar. En ook nog eens op verschillende plaatsen. Amsterdam, Tunesië, Parijs. Deze combinatie laat zich niet en één keer begrijpen.

In het tweede deel wordt het verhaal verteld door dé hoofdpersoon Salomé. Dat levert direct meer rust op. We leren haar leven van vroeger in Tunesië kennen, haar vlucht naar Nederland en de reis terug naar Tunesië. Een paar mensen uit het heden gaan naar haar op zoek.

Deel drie is een afsluitend hoofdstuk.

Khannoussi heeft een erg beeldend taalgebruik. De zinnen vloeien in elkaar over en dat geeft het verhaal iets lichts. De woorden en zinnen dansen als het ware het verhaal. Ook gebruikt ze typische woorden. Ik heb er zelfs een paar moeten opzoeken want ik had er nog nooit van gehoord.

Oroppa beschrijft de wereld van de politiek vluchtelingen. Die op zoek zijn naar veiligheid. Het beschrijft hoe men in Nederland leeft, onderdeel van deze samenleving zijn maar met blijvende banden met het land van herkomst. Het leven hier, de wortels daar.
Hoofdpersoon Salomé heeft vreselijke dingen meegemaakt als politiek gevangene. In het boek ontmoet zij ook één van de daders. Khannoussi weet de verschrikkingen van Salomé weer te geven zonder in details te treden. Dat is best knap. Ook treedt ze op knappe wijze in het hoofd van de dader. Die een verhaal heeft waarom het allemaal volstrekt legitiem is wat hij heeft gedaan.

Wat aanspreekt is de beschrijving van de wereld van de politiek vluchtelingen. Van binnenuit beschreven. Geeft een indrukwekkend goed beeld

Oroppa is echter ook een boek wat zich niet in één keer laat doorgronden. Dat komt voornamelijk door het ingewikkelde en lastig te lezen eerste deel. Je zou het eigenlijk twee keer moeten lezen. Dat ga ik echter niet doen. Daar is het boek namelijk toch niet goed genoeg voor. Dat betekent ‘gemengde gevoelens ‘. Niet in één keer te lezen. Maar ook niet goed genoeg om twee keer te lezen.