Filosofisch prozadebuut is mix van genres
Het tegenovergestelde van een mens is het prozadebuut van de nog jonge (1990) filosofe Lieke Marsman.
De 29-jarige hoofdpersoon Ida geeft de lezer middels de ik-vorm een inkijkje in haar leven: over hoe ze opgroeide in een vinex-wijk met haar ouders en broer Carl, maar ook over de dingen die ze meemaakt nu ze volwassen is. Na een studie politicologie houdt ze zich momenteel vooral bezig met de klimaatproblematiek. Ze tekent dagelijkse, schijnbaar onbelangrijke dingen op: gedachten, gevoelens, en filosofische theorieën die op diverse zaken betrekking hebben, zoals het klimaat, wereldrampen etc. Ook de liefde speelt een belangrijke rol: het boek begint met de beschrijving van een avond waarop Ida Robin ontmoet, die later haar vriendin zal worden. In deze relatie voelt Ida, die licht autistische trekjes vertoont (iets wat zich bijvoorbeeld uit door haar obsessie voor het verzamelen van bepaalde spullen en een fascinatie voor statistiek), zich vaak alleen: ze heeft het gevoel dat ze geen grip krijgt op de persoon Robin en de liefde, de onzekerheid ervan.
De natuurkundige beschrijvingen zijn niet altijd even interessant, soms zelfs langdradig. Zo wordt tot in detail uiteengezet hoe een stuwdam werkt, maar het is tegelijkertijd wel weer een mooi voorbeeld van de intense fascinatie van Ida voor het klimaat. Iets wat Robin overigens met lede ogen aanziet; ze is bang dat Ida verbitterd zal raken als ze zich te veel zal beseffen hoe slecht het ervoor staat met het milieu.
De filosofische of diepere laag is steeds aanwezig in deze roman; soms door woordspelingen, dan weer omdat gedurende enkele alinea’s teksten of uitspraken van filosofen worden aangehaald. Of bijvoorbeeld omdat er een alternatieve werkelijkheid wordt gepresenteerd: De moeder van Robin is overleden en zij wil daar niet over spreken, dus snijdt Ida dit onderwerp bewust niet aan als ze op de bank zitten. Ze beschrijft de ongemakkelijkheid die dit met zich meebrengt, omdat ze niet tegen stiltes kan. De bladzijde daarna begint een nieuw hoofdstuk met de titel: ‘Als Robin wel over haar moeder zou spreken’. Een hoofdstuk over de definitie van ‘het verschil’ mondt uit in een gedicht.
De associaties die Ida heeft en waaraan ze vervolgens uiting geeft zijn grappig om te lezen. Zo ziet ze, terwijl ze samen met Robin in een café is, een jongen met een wolvenshirt en zegt dan tegen haar vriendin:
“Wist je dat er in Nederland actiegroepen zijn die ervoor willen zorgen dat er weer wolven in Nederland komen?”
Naarmate het boek vordert wordt het echter wel erg filosofisch en worden de wetenschappelijke theorieën langer. Er is dan helaas minder ruimte voor de gevoelens en gedachten van Ida. De verhaallijn, die in het begin nog goed te volgen was en telkens weer opdook na enkele bladzijden of hoofdstukjes ‘wetenschappelijke filosofie’, verdwijnt dan enigszins en eindigt tenslotte in een climax die ongrijpbaar is.
Kortom: Het tegenovergestelde van een mens is een nogal bijzonder boek dat zich moeilijk laat omschrijven en waarop lastig een etiket te plakken valt. Daardoor is het eigen in zijn soort, wat het mooi maakt, een goede mix van meerdere genres, maar het leest af en toe ook lastig. Welke kant gaan we op? Waar leidt deze filosofische bladzijde, dit gedicht, deze beschrijving over gevoelens naartoe? Gaan we weer verder met het verhaal of komt er eerst toch nog even een uiteenzetting over het filosofische gedachtegoed van Freud? De emotie die Marsman heeft weten door laten klinken in het verhaal van Ida zorgt er uiteindelijk voor dat het verhaal gelukkig nog lang blijft hangen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eeke
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
