Getroebleerde relatie tussen moeder en zoon

Grenzeloos is de liefde van de vijftienjarige jongen Raaf voor zijn moeder in het debuut Raaf van Roos Vlogman. Wat ze ook doet, hij accepteert het en blijft dichtbij haar, zorgt voor haar en past zich aan. Hij heeft eigenlijk niemand anders om een voorbeeld aan te nemen. Duidelijk wordt dat moeder haar zoon geen normale jeugd kan bieden, ze lijdt aan depressies en manisch gedrag. Raaf is de volwassene in dit gezin, zijn moeder het kind.

Het boek leest vlot weg, de zinnen zijn vaak kort en het taalgebruik is direct en duidelijk, to the point. Door de manier van schrijven komen de zinnen soms hard binnen, een gevoelige snaar rakend door een licht cynisme. Een voorbeeld hiervan is de beschrijving van hoe nonchalant Raaf, gehard door alle ellende, inmiddels omgaat met de zoveelste zelfmoordpoging van zijn moeder:

'Ik ben ook niet echt bang dat ik haar te laat vind, ik heb haar in ieder geval nog nooit te laat gevonden.'

De auteur maakt veelvuldig gebruik van mooie beeldspraak:

'Ik schrik allang niet meer van die zin, het is een mantra geworden die zich op dit soort momenten vastzet in mijn hoofd, als een screensaver die aanspringt als mijn bewuste gedachten uit beeld zijn.'

Ook zit er humor in het boek, zoals een scène bij de huisarts waarin Raafs moeder erop staat om bij een soa-onderzoek van haar zoon aanwezig te zijn. Plaatsvervangende schaamte overvalt de lezer.

We zien de wereld door Raafs ogen, het verdriet om zijn moeder, het verlies van een normale jeugd. Hoe hij wanhopig probeert haar op het rechte pad te houden. Het personage van Raaf is daarmee echter nog niet geheel uitgewerkt, want wat we zien spitst zich vooral toe op zijn gedachten en gevoelens met betrekking tot zijn moeder. We komen niets te weten over zijn vrienden, zijn school, zijn omgeving, zijn jonge jaren. En hoe zit het met zijn vader? Van Raafs moeder krijgen we ook weinig hoogte. Daarnaast worden er af en toe andere personen geïntroduceerd, zoals de vrijers van moeder. Dit zijn echter slechts bijpersonages, waarover we ook weinig te weten komen. Vlogman spitst dit verhaal duidelijk toe op Raaf, en dan heel specifiek op de relatie met zijn moeder.

De lezer wordt wel degelijk geraakt door wat Raaf allemaal overkomt en verliest alle sympathie voor moeder. Zo laat ze in de nacht voor Raafs verjaardag een zoveelste man overnachten (nota bene op zijn kamer!) en brengt hem en Raaf de ochtend erna ontbijt op bed. Raaf merkt vervolgens droog op:

'Er zijn vijftien verjaardagen voorbijgegaan zonder ontbijt op bed.'

De lezer blijft, net als de jongen, verdrietig achter.

Vaak lezen we over getroebleerde relaties tussen dochters en moeders, het is daarom interessant dat in dit debuut juist voor een moeder-zoonrelatie is gekozen. Een originele insteek, maar de lezer wil nog net iets méér; een verdere uitdieping van de personages, meer uitleg, antwoorden op vragen, een verhaal vanuit meerdere perspectieven. Helaas stijgt Raaf daardoor niet uit boven de middenmoot. Wel kan het met recht een debuut genoemd worden dat goed, modern en vlot geschreven is.