Reputatie en gelukkig gezinsleven gaan in rook op

Merel en Wolf leiden een op het eerste gezicht gelukkig gezinsleven samen met hun twee zoons. Alles verandert op het moment dat Wolf beschuldigd wordt van grensoverschrijdend gedrag op het werk. De impact van dit bericht op het gezin is enorm en Merel en Wolf storten in. Kan hun relatie nog gered worden?

In Rook draait alles om een vermeend MeToo-schandaal. Hierdoor zou men kunnen zeggen dat dit één van de belangrijkste thema’s is in de roman. Maar het gaat om veel meer dan dat, ook om relatie, vertrouwen, jezelf en de ander kennen, schuld en schuldgevoel, opgroeien en het gezinsleven. Het zijn niet de minste thema’s die Tynke Hiemstra aan de kaak stelt. Hiermee zorgt de auteur voor veel diepgang.

Dit is een boek waarin je graag door wil lezen. Je wordt echt het verhaal ingezogen. Niet alleen kruipt het verhaal onder je huid, auteur Tynke Hiemstra weet ook prachtig over te brengen wat het doet met het hele gezin. Personages zoals Merel en de twee zoons van Merel en Wolf zijn niet zomaar een bijpersonage, maar ook van hen vernemen we hun innerlijke strijd, en we leren ze goed kennen.

Rook is gebaseerd op wat auteur Tynke Hiemstra en haar man zelf is overkomen. Het verhaal bevat autobiografische elementen, zo geeft ze aan in een interview. Zij en haar man kwamen er overigens sterker uit, iets dat niet gezegd kan worden van de hoofdpersonen uit Rook. Het autobiografische is zichtbaar maar niet storend verwerkt in de roman. In de opdracht voorin het boek staan dezelfde woorden als die de auteur de hoofdpersoon letterlijk laat uitspreken. Met deze woorden richt de auteur zich in de opdracht tot haar zoontjes en krijgt de roman een persoonlijk tintje, zonder dat het een puur autobiografisch werk is geworden.

Door middel van flashbacks en flashforwards wordt de spanning opgevoerd: 'Wanneer ze [… ] zakt de pijn weer naar binnen. Ze weet nog niet dat hij daar het komende jaar zal blijven hangen.' Qua structuur steekt het boek ook goed in elkaar: de titels van de hoofdstukken dragen elk een emotie, bijvoorbeeld woede, ontkenning, aanvaarding, et cetera. Passend bij het proces waar het gezin doorheen gaat na een schokkende gebeurtenis als deze. Het taalgebruik is verder vlot met af en toe parels van zinnen: 'Ik wil zo graag dat iemand mijn hart even vasthoudt.'

Leuk detail is ook de wijze waarop de auteur speelt met taal. Zo lijkt de naam Wolf niet zonder betekenis gekozen, en zijn er vele verwijzingen rondom deze naam: 'Ze heeft inmiddels voldoende verhalen over hem gehoord om te weten wie hij werkelijk is: een wolf in schaapskleren.'

MeToo-schandalen, een uitgekauwd onderwerp? Wellicht, maar niet op de manier waarop het in deze roman is uitgewerkt. Hiemstra weet de aandacht tot de laatste bladzijde vast te houden. De roman dendert nog even na in het hoofd van de lezer en laat hem beduusd achter.