Dorpsportretten onder een laagje nostalgie
In Crossroads keert de inmiddels tachtigjarige schrijver Walter van den Broeck terug naar zijn geboortedorp Olen in de Belgische Kempen. Centraal in de dorpsnovelle staan de twee dorpscafés In de Vlaamse Leeuw (dat later werd heropend als Crossroad) en In de Kroon die in Achter-Olen gevestigd zijn. Van den Broeck begint Crossroads met het ontstaan van de wereld, van België, van Antwerpen en tot slot het onbeduidende plaatsje dat de Kempen (ook wel ‘de nationale vuilnisbelt’ genoemd) in dit geheel inneemt. Onbeduidend of niet, Van den Broeck heeft hier nog een geschiedenis liggen die verteld moet worden.
Voordat Van den Broeck bij de cafés stilstaat, neemt hij de lezer mee over verlaten dorpsweggetjes rondom Olen om deze kennis te laten maken met het reilen en zeilen van het dorp. Zo is het van belang om te weten dat Olen in drieën is verdeeld met als gevolg dat er nogal eens opstootjes ontstaan tussen de inwoners van Achter-Olen, Olen-Centrum en Sint-Jozef-Olen. De levens van de Olenaren trekken hier voorbij als tuffende treinen over het Kempense spoornet: ze staan liever stil dan elkaar per ongeluk te moeten kruisen door een verkeerd afgestelde spoorwissel. Wie op zoek gaat naar eenheid binnen deze verdeelde dorpsgemeenschap, komt op die manier al snel uit op een zekere stilstand die de inwoners met elkaar verbindt.
Deze stilstand wordt aan de ene kant opgedrongen: zo zadelt de Belgische spoorwegen de Kempen met ‘de meest kaduke afdankertjes’ op, aan de andere kant schuwen de inwoners zelf ook iedere vorm van vooruitgang waardoor er een vicieuze cirkel ontstaat. De invoering van de BTW in 1971 en de euro dertig jaar later, deed nogal wat stof opwaaien. Dit was zeker het geval in In de Kroon, gerund door de twee zussen Maria en Jen die – na de plotselinge dood van hun vader en het advies van hun moeder om niet te gaan trouwen – het café met ijzeren hand bestieren, en waar Van den Broeck een groot deel van zijn novelle aan besteedt.
Crossroads is het recentste boek van Van den Broeck die een indrukwekkend oeuvre aan proza en toneel op zijn naam heeft staan. Zijn terugkeer naar Olen biedt hem een kans om op enkele dorpsportretten nog een laagje nostalgie aan te brengen. Realiteit en fictie raken met elkaar verweven wanneer alledaagse – en wellicht zelfs autobiografische – gebeurtenissen langzaam overgaan in beschrijvingen over het absurde leven van cafézussen Maria en Jen. Daarnaast keert Van den Broeck met deze dorpsnovelle terug naar zijn eerdere werk. In het bijzonder naar zijn vierdelige romancyclus die zich geheel in Olen afspeelt en waarvan Brief aan Boudewijn uit 1980 het eerste deel is.
In Crossroads gebeurt nagenoeg niets spannends – bloedstollender dan enkele kwajongensstreken bij een onbewaakte spoorweg wordt het niet. Ook het verloop van de plotwending – tevens de enige – kan de lezer, evenals de personages in de novelle, al op een afstand ruiken. Verrassender is de link naar de coronacrisis die Van den Broeck op het einde maakt waarmee hij Olen toch even naar de huidige tijd katapulteert. Verder voelt lezen over Olen (om de link door te trekken) als een lockdown in coronatijd; de (lees)ervaring hangt af van wat je er zelf van maakt. Dit neemt niet weg dat de schrijver ook hier weer over een levendige, vlotte pen beschikt en de dorpsnovelle vol zit met geraffineerde humor.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eline van der Boog
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
